මමී

ඊජිප්තු මමී ලෙස සාමාන්‍යයෙන් හැදින්වෙන්නේ මියගිය පාරාවෝ රජවරුන් ය

 ඊජිප්තුවේ පාරාවෝ කෙනෙක් මියගිය පසු දෙවිකෙනෙක් ලෙස ඉපදෙන බව පුරාණ ඊජිප්තු වැසියන් විශ්වාස කලේ ය. ඔවුන් විශ්වාස කල පරිදි මොවුන්ට ආත්ම තුනක් පවති යි. ඒවා නම් KA, Ba සහ AKh ලෙස හදුන්වයි. නැවත ඉපදීමට නම් මෙම ආත්ම හොදින් රැකබලාගත යුතුය. මේ නිසා පුරාණ ඊජිප්තු වැසියන් පාරාවෝවරුන්ගේ සිරුර මමීකරණයට ලක් කරේ ය. මමීකරණයෙන් ඔවුන් බලාපොරොත්තු වූයේ සිරුර දිරාපත් නොවී චිරාත් කාලයක් පවත්වා ගැනීමය. මෙම මමීකරණය කරන ලද සිරුරු ඔවුන් පිරමීඩ තුල තැන්පත් කලේ ය.

පාරාවෝවරුන්ගේ මොළය ඉවත් කලේ නහය තුලිනි

 මමීකරණ ක්‍රියාවලිය සිදුකරන්නේ "ඉබු" නම් කාමරයක් තුලය. මෘත ශරීර සංරක්ෂණය කරන තැනැත්තා පලමුව සිරුර පාම් වයින් වලින් සහ නයිල් ගඟේ ජලයෙන් සෝදයි.

 සිරුරේ පැත්තකින් කුඩා සිදුරක් විද අභ්‍යන්තර ඉන්ද්‍රියන් සියල්ල පිටතට ගනියි. මොළය ඉවත් කලේ නහය තුලින් කොක්කක් සහිත කුඩා මිටක් ආධාරයෙනි. සිරුර තුල ඉතිරි කරන එකම ඉන්ද්‍රිය වන්නේ හෘදයයි.

 සිරුරෙන් ඉවතට ගන්නා ඉන්ද්‍රීන් ලුණු තබා නරක් වීමට නොදී කල් තබා ගනියි. දින හතලිහකට පසු නැවත සිරුර ජලයෙන් සහ තෙල් වලින් නහවයි.

 ඉවතට ගන්නා අවයව බඳුන් තුල බහා තබයි.

 මෘත ශරීර සංරක්ෂණය කරන තැනැත්තා ඉවතට ගන්නා අවයව ලිනන් වලින් ඔතා විශේෂ බඳුන් තුල බහා තබයි. ඔවුන් විශ්වාස කරන පරිදි එසේ කරන්නේ නපුරු ආත්ම වලින් ඒවා ආරක්ෂා කර ගැනීමට ය.

  සෑම අවයවයකටම විශේෂිත වූ බඳුනක් තිබුනි. සියල්ල එක්ව ගත් කල බඳුන් හතරකි. ආමාෂය, පෙනහළු, බඩවැල් සහ අක්මාව තැන්පත් කිරීමට යොදාගත්තේ ඒ බඳුන් හතරයි. ඊළඟ ජීවිතයට එම අවයව අත්‍යවශ්‍ය බව ඔවුන් විශ්වාස කලේ ය.

සිරුර ලිනන් වලින් ඔතයි

 මමීකරණයේ දිගු ක්‍රියාවලියකට පසු සම්පූර්ණ සිරුරම ලිනන් පටි වලින් ඔතයි. හිසෙන් පටන්ගෙන දෙපතුල දක්වා සියල්ලම ලිනන් පටි වලින් ඔතයි. ඔවුන් ඒවා ඔතන විට ඔවුන්ගේ විශ්වාසයන්ට අනුව මන්තර ජප කරයි. එසේ කරන්නේ නපුරු ආත්මයන්ගෙන් එය ආරක්ෂා කර ගැනීමටයි.

 සියලුම මමීකරණය කරන ලද සිරුරු මුහුණු වැස්මක් පලඳියි

 සිරුර මිනී පෙට්ටියට දැමීමට පෙර මුහුණ සම්පූර්ණයෙන් වැසෙන්න මුහුණු වැස්මක් පලදියි. මෙම ක්‍රියාදාමය සිදු කරන්නේ මෘත ශරීර සංරක්ෂණය කරන්නන්ගේ ප්‍රධානියා ය. මෙම වැස්ම සකසන්නේ ඊජිප්තු දෙවි කෙනෙක්ගේ රූපයකට සමාන වන අයුරිනි. එකල ඊජිප්තුවේ දෙවිවරු දෙසීයකට අධික ප්‍රමාණයක් සිට ඇත.

 බොහෝ දෙනාට හුරු පුරුදු හිස් වැස්ම ටූටන්කාමන්ගේ හිස්වැස්මයි. 1922දී එය සොයා ගන්නා විට ඉතාමත් අනර්ඝ තත්වයෙන් කිසිදු හානියක් නැතිව එය තිබුනේ ය. ඒ වන විට බොහෝ පිරමීඩ නිදන් හොරුන්ගේ ප්‍රහාරයට ලක්ව තිබුනත් ටූටන්කාමන්ගේ සිරුර තිබූ පිරමීඩය කිසිදු නිදන් හොරෙක්ගේ ප්‍රහාරයකට ලක්ව තිබුනේ නැත. මෙම හිස් වැස්ම වර්තමානය වන විට කයිරෝ කෞතුකාගාරයේ දැකබලා ගැනීමට හැකිවේ. වර්තමානය වන විට මෙය ඇ.ඩො. මිලියන 13කට අධික වටිනාකමකින් යුක්තය.

ටූටන්කාමන්ගේ රන් හිස්වැස්ම. මෙය වර්තමානයේ ඇත්තේ කයිරෝ කෞතුකාගාරයේය.

මමීකරණය කරන ලද සිරුරු සාප මගින් ආරක්ෂා කරයි

 රජවරුන්ගේ සිරුරු වලට සතුරන්ගෙන් හා නපුරු ආත්ම වලින් ආරක්ෂා කිරීමට පුරාණ ඊජිප්තු ජාතිකයන් සාප කර ඇත. එනම් කිසිවෙකු හෝ මෙම පිරමීඩ තුලට ඇතුලු වුවහොත් එම සාප වදින බවට එකල මතයක් පැවතුනි.

 මෙම පුරාවස්තු ගැන අධ්‍යනය කල සමහර විද්‍යාඥයන් කියා සිටියේ ඔවුන්ගේ සගයන්ට අභිරහස් ලෙස විවිධ අනතුරු වලට භාජනය වන්නට සිදුවූ බවයි.

 මෙම සාප ගැන මතිමතාන්තර බොහෝ පොත් පත් වලට හා චිත්‍රපටවලට පාදක වී ඇත. කෙසේ වෙතත් මෙම සාප පිලිබද මත සත්‍ය නොවන බවයි බොහෝ දෙනාගේ පිලිගැනීම.

සිරුරු තැන්පත් කලේ ඔවුන් භාවිතා කල බඩුබාහිරාදිය සමඟයි

  පුරාණ ඊජිප්තු වැසියන් රජවරුන්ගේ ඊළඟ ජීවිතා උදෙසා අවශ්‍ය යැයි සිතෙන සෑම දෙයක්ම මමීකරණය කරන ලද සිරුර අසල තැබුවේ ය. රජතුමා ජීවත්ව සිටින කාලයේ භාවිතා කල බඩුබාහිරාදිය, ඇතිකල සතුන්, මෙන්ම විටෙක පවුලේ උදවියද මෙසේ තැන්පත් කලේ ය.

පුරාණ ඊජිප්තු වැසියන් සතුන්වද මමීකරණය කලේය

 පුරාණ ඊජිප්තු වැසියන් මමීකරනය කලේ රජවරුන්ව පමණ නොවේ. ඔවුන් සතුන්වද මමීකරණය කලේ ය. පිරමීඩවල කුටි තුල මමීකරණය කරන ලද සතුන් බොහොමයක් සොයාගෙන තිබුනේ ය. මේවා අතර පූසන් බොහොමයක් සිටියේ ය. එකල ඊජිප්තු වැසියන් පූසන්ව දේවත්වයෙන් අදහන ලදි. ඊජිප්තු ශිෂ්ටාචාරයේ හීලෑ වූ පලමු සතා වන්නේ පූසා බව පිලිගැනේ.

පාස්පෝට් හිමි පාරාවෝ

 පාස්පෝට් හිමි පාරාවෝ කෙනෙක් කිව්වම කෙනෙක් පුදුම වන්නට පුලුවන. එහෙත් ඊජිප්තුවේ තෙවන පාරාවෝ වූ දෙවන රැම්සෙස් රජතුමාට ගුවන් බලපත්‍රයක් හිමිවිය. 1974 දී දෙවන රැම්සෙස් රජතුමාගේ මමිය ප්‍රංශයට ගෙන යාමට නියමිතව තිබුනි. ප්‍රංශයේ නීතිය අනුව ජීවත්ව හෝ මියගිය කෙනෙක් ප්‍රංශයට ඇතුලු වන විට ගුවන් ගමන් බලපත්‍රයක් සතු විය යුතු විය. එමනිසා දෙවන රැම්සෙස් රජතුමාගේ මමියටත් ගුවන් ගමන් බලපත්‍රයක් නිකුත් කලේ ය. එහි රක්ෂාව ලෙස සදහන් වූයේ රජතුමා (මැරුණ) යන්නයි.

මමීකරණය ආරම්භ කලේ ඊජිප්තු වැසියන් නොවේ

 මමීකරණය පිලිබද ප්‍රසිද්ධ ඊජිප්තුව වුවද මමීකරණය ආරම්භ වූයේ ඊජිප්තුවේ නොවේ. වර්තමාන චිලී සහ පේරු යන රටවල් අවට එකල සිටි චින්චොරෝ ජනතාව මමීකරණය ආරම්භ කලේ ඊජිප්තු ජාතිකයන් එය කිරීමට වසර 2000කට පමණ පෙර ය. මෙම මමීකරණය කරන ලද සිරුරු වල අභ්‍යන්තර ඉන්ද්‍රියන් සියල්ල ඉවත් කර තිබූ අතර හිස සිට දෙපතුල දක්වා කලු වර්ණයෙන් වර්ණ ගන්වා තිබුනි.

වික්ටෝරියානු අවධියේ දී මමී මිලට ගත හැකි විය

  වික්ටෝරියානු අවධියේදී එනම් ක්‍රි.ව. 1800 ගනන්වල නැපෝලියන් ඊජිප්තුව යටත් කරගත් පසු යුරෝපීයන්ට ඊජිප්තුව විවර විය. එකල මමීකරණය කරන ලද සිරුරු පාරවල් වල විකිණීමට තිබුනි. විටෙක ලිනන් වලින් ඔතන ලද සිරුරු මිනිසුන් ඉදිරියේ ලිහුවේ ය. එවිට බොහෝ අවස්ථාවලදී මමීකරණය වූ සිරුරට හානි විය.

හෙරඩෝටස්

 මමීකරණය පිලිබඳ මිලින්ම වාර්තා තැබූ පුද්ගලයා  වන්නේ හෙරඩෝටස් ය. ඒ ඔහු ක්‍රි.පූ. 450දී පමණ ඊජිප්තුවට ගිය අවස්ථාවේ ලද තොරතුරු වලිනි. හෙරඩෝටස් ග්‍රීක ජාතිකයෙක් වන අතර ඉතිහාසයේ පියා වන්නේද ඔහුයි.

පින්තූර එකතුව :

ඉතාලිය

ග්‍රීන්ලන්තයෙන් හමුවූ මාස හයක් වයසැති බිළිඳාගේ මමිය

චීනයෙන් හමුවූ Xin Zhui ගේ මමිය

බ්‍රිතාන්‍ය කෞතුකාගාරයේ ඇති මමියක්

හොවාඩ් කාටර් ටූටන්කාමන්ගේ මමිය අසල

මෙක්සිකානු මමී

මමීකරණය කරන ලද සතෙක්

ඉන්දියාවේ කල්කටාහි ඇති මමීකරණය කරන ලද සිරුරු

මමී ගැන ඔබ දන්නා දේත් බෙදාගන්නා මෙන් ඉල්ලන අතර අදහස් යෝජනා චෝදනා බලාපොරොත්තු වෙමි.