ශ්‍රී ලංකාවේ මුද්දර ඉතිහාසය - 1 කොටස

තැපැල් ඉතිහාසය

 ලංකාවේ ලන්දේසි පාලන සමයේදී තැපැල් සේවය ප්‍රාථමික මට්ටමින් සිදුවිය. ඊස්ට් ඉන්ඩියා කම්පැනි නම් ලන්දේසි සමාගම වසර 1796දී තැපැල් සේවය පවත්වාගෙන ගොස් ඇත. 1798දී ෆෙඩ්‍රික් නෝර්ත් ආණ්ඩුකාරවරයා කොළබට පැමිණ තනතුර බාර ගත්තේය. ප්‍රථම තැපැල් කාර්යාලය විවෘත වන්නේ මේ වසරේදීය. කොළඹ කොටුවේදී ප්‍රථම තැපැල් කාර්යාලය ආරම්භ විය. ඉන්පසුව ගාල්ල,මාතර,යාපනය,මන්නාරම,ත්‍රිකුණාමලය යන නගරවල තැපැල් කාර්යාල ආරම්භ විය. 1815 දී තැපැල් දෙපාර්තුමේන්තුව පිහිටුවේය. ප්‍රථම පෝස්ට් මාස්ටර් ජෙනරාල් ලෙස පත්වූයේ ඊ. බ්ලැටර්මන් මහතාය. 1817 වනතෙක් ඔහු එම තනතුර හෙබවූයේය. මුල්ම කාලයේදූ තැපැල් ප්‍රවාහනය සදහා යොදාගත්තේ තැපැල් ධාවකයින් ය.

ආසියාවේ ප්‍රථම තැපැල් ප්‍රවාහන සේවය 1832

ප්‍රථම තැපැල් ප්‍රවාහන සේවය 1832 පෙබරවාරි 01 වන දින ආරම්භ විය. තැපැල් ප්‍රවාහනය සදහා අශ්වයන් බැඳි රථයක් යොදාගත් මෙම අවස්ථාව

තවත් ඓතිහාසික සිදුවීමක් විය. එවකට ආණ්ඩුකාරවරයා වූ සර්. රොබර්ට් විල්මට් හෝර්ටන් ගේ මූලිකත්වයෙන් ඇරඹි මෙම රථය කොළඹ සිට මහනුවර දල්වා ගමන් කරන ලදි. පෙ.ව. 4:00 ට කොටුව රජගෙදර අසලින් පිටත් වූ මෙම රථයේ ගමන් කිරීමට එක් අසුනකට රු.2.10ල් ගෙවිය යුතු විය. කොළඹ සිට මහනුවර දක්වා සෑම තැපැල් කාර්යාලයකින්ම තැපැල් භාණ්ඩ බාර දිය යුතුව තිබුනේ මෙම රථයටය. 

වසර 1990 දෙසැම්බර් 26 වන දින නිකුත් කරන ලද ආසියාවෙව් ප්‍රථම තැපැල් ප්‍රවාහන සේවය නිරූපණය වන මුද්දරයේ වටිනාකම රු.5.00ක් විය. ශ්‍රී ලංකාව්වෙ තැපැල් සේවයේ අභිමානවත් 175 වන සංවත්සරය නිමිතිකොටගෙන තැපැල් ඉතිහාසය මුද්දරය තුලින් මෙසේ ඉදිරිපත් කෙරිණි.

පරෙවි පණිවිඩ සේවය

පරවියෙකුගේ මාර්ගයෙන් දුර බැහැර නිශ්චිත ස්ථානයකට ගෙනයාම පුරුදු පුහුණු කර ආරම්භකරන ලද්දේ 1850 සැප්තැම්බර් මස 24 වන දින සිටය. පුහුණු කරන ලද පක්ෂියාගේ පාදයේ හෝ ගෙලෙහි පණිවිඩය ගැටගසා පිටත් කරයි. මේ සදහ පුහුණුකරන්නේ සැලලිහිනියන් හා ගිරවුන් වැනි පක්ෂීන්‍ ය. 

ඊළඟ කොටහින් හමුවෙමු........

- මිතිල ප්‍රනාන්දු