උසස් පෙළ අත්වැල - දුරේක්ෂ

මෙම ලිපියේ අඩංගු වන්නේ උසස් පෙළ භෞතික විද්‍යාවට නියමිත ප්‍රකාශ උපකරණ පාඩමෙහි දුරේක්ෂ කොටසට අයත් පාඩමයි. උසස් පෙළ සිසුන්ට මෙය ප්‍රයෝජනවත් වේවි.


දුරේක්ෂ

ඈත ඇති විශාල වස්තු ඇසේ ආපාතනය කරන කෝණය ඉතා කුඩා නිසා වස්තු ඉතා කුඩා ලෙස පෙනේ. නැතහොත් නොපෙනේ. දුරේක්ෂයක කාර්යය වනුයේ ඈත ඇති වස්තුවක වඩා විශාල කෝණයක් ඇසේ ආපාතනය කරන ප්‍රතිබිම්භයක් ලබා දීමයි.

දුරේක්ෂයක කෝණික විශාලනය

 දුරේක්ෂයකින් ලැබෙන අවසාන ප්‍රතිබිම්භය ඇසේ සාදන කෝණය හා වස්තුව ඇසේ සාදන කෝණය අතර අනුපාතයයි.

දුරේක්ෂයක සාමාන්‍ය සීරුමාරුව

 දුරේක්ෂයකින් ලැබෙන අවසාන ප්‍රතිබිම්භය අනන්තයේ පිහිටයි නම් එය සාමාන්‍ය සීරුමාරුවේ ඇතැයි කියයි.

 දුරේක්ෂයක කෝණික විශාලනය M නම්;

 M = A/B

 A - දුරේක්ෂය තුලින් බලන විට අවසාන ප්‍රතිබිම්භය ඇසේ ආපාතනය කරන කෝණය.

B - දුරේක්ෂය නොමැති විට වස්තුව ඇසේ ආපාතනය කරන කෝණය.

නක්ෂත්‍ර දුරේක්ෂය

අවනෙත හා උපනෙත ලෙස උත්තල කාච 2ක් යොදාගෙන කන්ෂත්‍ර දුරේක්ෂය නිර්මාණය කර ඇත.

 ඇත ඇති වස්තුවක් දෙස බලන විට අවනෙත මත පතනය වන සමාන්තර ආලෝකය එහි නාභි තලය මත පලමු ප්‍රතිබිම්භය සාදයි. සුදුසු පරිදි උපනෙත සීරුමාරු කිරීමෙන් වඩා විශාල කෝණයක් ඇසේ ආපාතනය වන පරිදි අවසාන ප්‍රතිබිම්භය ලබාගත හැක.

සාමාන්‍ය සීරුමාරුවේ ඇති නක්ෂත්‍ර දුරේක්ෂයක කෝණික විශාලනය. 1 කොටස

2 කොටස

- මිතිල ප්‍රනාන්දු