දෙවියන්ට අභියෝගයක් වූ ගිල්ගමේෂ්

 

මෙසපොතේමියාවේ ඌරුක් නගරයේ මිනිසුන්ගේ පිළිකුලට භාජනය වූ රජෙක් වාසය කරයි. හේ නමින් ගිල්ගමේෂ්. නගරයේ අලුත විවාහ වූ කාන්තාවන් තම ස්වාමියා සමග යහන්ගත වීමටත් පෙර ගිල්ගමේෂ් ඔවුන් සමග එක සයනය බෙදා ගනියි. තම දියණියන් ව බිරින්දෑවරුවන්ව මේ රජතුමාගේ කාමාශාවෙන් බේරා දෙන ලෙස ඌරුක් නගරයේ වැසියෝ දෙවියන්ට දිනපතා උදේ හවා කන්නලව් කරති.

අවසානයේ දී අරුරූ දේවතාවිය මිනිසුන්ගේ යැදුම් වලට කන් දෙයි. ඇය ගිල්ගමේෂ්ව මෙල්ල කිරීම සදහා ප්‍රථිවාදියෙක් ව නිර්මාණය කරයි. එම ප්‍රථිවාදියා නමින් එන්කිඩු. ඉතාමත් ජවසම්පන්න පුද්ගලයෙකු වූ එන්කිඩු සිටියේ ඌරුක් නගරයේ තාප්පයට පිටතින් පිහිටි කැලෑවක් තුලයි. වනචාරී මෘගයින්, හොරුන්, මංකොල්ලකරුවන් හා අශුද්ධාත්ම අතර එන්කිඩු සිටියේ ඌරුක් නගරයෙන් පිටත රජෙක් ලෙසයි.

දිනක් ඉෂ්තාර් දේවතාවිය එන්කිඩුව වසඟයට ගනියි. මේ නිසා වනයේ සිටින මෘගයන් හා අශුද්ධාත්ම එන්කිඩු සමග තිබෙන සම්බන්ධය අතහරියි. එන්කිඩුට වනයේ තනිව සිටිය නොහැකියි. කවුරුත් ඔහු සමග දැන් කතාකරන්නේ වත් නැත. මේ නිසා තවදුරත් වනයේ නොසිට ඌරුක් නගරය වෙත යෑමට එන්කිඩු අදහස් කරයි.

නගරයට පැමිණ වැඩි වේලාවක් යාමට මත්තෙන් ඌරුක් නගරයේ රජු ගිල්ගමේෂ්ව එන්කිඩුට මුණගැසෙයි. රජවරු දෙදෙනෙක්ට එක වහලක් ගැලපෙන්නේ නැත. මොවුන් දෙදෙනා සටන අරඹයි. නගරයේ වීදි දිගේ ඇදී යන මේ සටන නැරඹීමට විශාල ජනකායක් රැස්වෙයි.

දැන් තිබෙන්නේ කරට කර සටනක්. වනයේ රජෙක් වුවත් මිනිසුන්ගේ ලංසු ඇත්තේ එන්කිඩුටයි. කාමාතුර රජෙක්ට කැමති කව්ද? සටන ඇදී යයි. කවුරුත් නොසිතූ අයුරින් කෙස්ගසක ප්‍රමාණයෙන් ගිල්ගමේෂ් සටන ජයගනියි. නමුත් ඔහු තම ප්‍රථිවාදියාව සිර කුටියේ දමන්නේවත් ඝාතනය කරන්නේවත් නැත. ඒ වෙනුවට ගිල්ගමේෂ් තම ප්‍රථිවාදියා වූ එන්කිඩු සමග මිත්‍ර වේ.

මේ මිත්‍ර සම්බන්ධතාව ගිල්ගමේෂ්ගේ ජීවිතය වෙනස් කරන සාධකයක් විය. එන්කිඩු තම මිත්‍ර ගිල්ගමේෂ්ව කාමාතුර බවින් මුදවා ගනියි.  දැන් ගිල්ගමේෂ් සිතන්නේ තම නගරයේ මිනිසුන්ගේ සුභසිද්ධිය උදෙසා පමණි. මේ අතර සීඩා හි කැළයේ ගස් අතර සැඟව මිනිසුන්ට කරදර කරන හුම්බාබා නම් පුද්ගලයෙක් ගැන මෙම මිත්‍ර සමාගමට දැනගන්නට ලැබෙයි. දෙවරක් නොසිතා මිත්‍රයන් දෙපල හුම්බාබාව පරාජය කිරීම උදෙසා සීඩා හි කැළය වෙත ගමන් කරයි. තමන් පැමිණි කාරණය සර්වප්‍රාකාරයෙන්ම සාර්ථක වුවත් ගිල්ගමේෂ්ගේ අවසන් කඩු පහරට ප්‍රථම හුම්බාබා මෙම මිත්‍රයන්ට සාප කරයි.

හුම්බාබාගෙන් මිනිසුන් බේරාගෙන මොවුන් නැවත ඌරුක් නගරය වෙත පැමිණෙයි. මෙසේ පැමිණ ටික කලකට පසු පෙර පැවසූ ඉෂ්තාර් දේවතාවියට ගිල්ගමේෂ් කෙරෙහි ප්‍රේම කිරීමට ආශාවක් හටගනියි. ඇය මේ ගැන ගිල්ගමේෂ්ට පැවසුවත් ගිල්ගමේෂ් ඉෂ්තාර් දේවතාවියව ප්‍රථික්ෂේප කරයි. මෙයින් කෝපයට පත් ඉෂ්තාර් දේවතාවිය ඌරුක් නගරය වෙත වෘෂ්භයෙක්ව එවයි. ඌ ඌරුක් නගරයේ මිනිසුන්ගේ වගාවන්ට හානි කරමින් මිනිසුන් මරයි. මිත්‍රයන් දෙදෙනා මෙවරත් එක්ව ක්‍රියා කරමින් දෙවියන් විසින් එවූ වෘෂභයාව ඝාතනය කර ඌරුක් නගරයේ මිනිසුන්ගේ ආරක්ෂාව නැවත ස්ථාපනය කරයි. තමන් එවූ වෘෂභයාවත් ඝාතනය කිරීම හේතුවෙන් මෙවර දෙවියන් දරුණු ක්‍රියාවක් කරයි.

ඔවුන් එන්කිඩු ව මරා දමයි.

තමන්ගේ මිත්‍රයාගේ වියෝව නිසා ගිල්ගමේෂ් හඬා වැළපෙයි. තමන් තවදුරටත් මේ ආකාරයටම සිටියහොත් එන්කිඩුගේ ඉරණම තමන්ටත් අත්වේ යැයි බිය තිබූ නිසා ගිල්ගමේෂ් අමරණීයත්වය සොයා ඌරුක් නගරයෙන් පිටත් වේ. ඔහු දිනපතා එක දිගට ගමන් කරයි. කඳු ගංගා පසු කරමින් ඔහු ගමන් කරයි. අවසානයේ දී ඔහුට ලෝකයේ කෙළවර වනතෙක් ඒමට හැකියාව ලැබුණි.

එතැන දී ඔහුට එක් නිවසක් දක්නට ලැබෙයි. අමරණීයත්වය සොයමින් ගිල්ගමේෂ් එතැනට යයි. එතැන සිටියේ ෂිඩුරි නම් දේවතාවියක්.

ගිල්ගමේෂ් : “අමරණීයත්වය මම ලබාගන්නේ කෙසේ ද?”

ෂිඩුරි දේවතාවිය: “සියලු මනුෂ්‍යයන් මිය යා යුතුයි. නමුත් මරණය පැමිණෙන තෙක් ඔබ ජීවිතය විඳින්න”

ගිල්ගමේෂ් ෂිඩුරි දේවතාවියගේ කියමන ප්‍රථික්ෂේප කරයි. නමුත් ඇය මරණයේ ගංගාව පසුකර අට්නාපිෂ්ටි නම් අමරණීය මිනිසා සොයාගන්නා ආකාරය ගිල්ගමේෂ්ට පවසයි. ඇය කියූ මාර්ගයේ ගිල්ගමේෂ් ගොස් අට්නාපිෂ්ටි නම් අමරණීය මිනිසාව මුණගැසෙයි. දෙවියන් විසින් ඔහුට අමරණීයත්වය ප්‍රදානය කළේ මහා ජල ගැල්මකින් පසුවයි. ඔහු ජල ගැල්ම කාලයේ විශාල බෝට්ටුවක් තනා එක් සත්ව වර්ගයෙන් ජෝඩුව බැගින් විශාල බෝට්ටුව තුලට නංවා ගත් අතර අවසානයේ දී එම බෝට්ටුව කන්දක් මුදුනේ නතර විය. ගිල්ගමේෂ් ඔහුගෙන් ද අමරණීයත්වය ගැන අසයි.

“මරණය සියලු දෙනා කෙරෙහි පැමිණෙනවා” අට්නාපිෂ්ටිගේ පිළිතුර විය.

නමුත් මෙය පිළිගැනීමට ද ගිල්ගමේෂ් සූදානම් නැත. එක දිගට නිදන්නේ නැතිව සිටියහොත් දෙවියන් අමරණීයත්වය ලබා දෙනු ඇතැයි අට්නාපිෂ්ටි ගිල්ගමේෂ් හට කියයි. මේ නිසා බලාපොරොත්තුවක් සහිතව ගිල්ගමේෂ් නොනිදා සිටීමට තීරණය කරයි. නමුත් ඔහුට නොනිදා සිටීමට හැකි වූයේ එක දිගට දින හතක් පමණි. සත් වන දිනයේ දී ගිල්ගමේෂ් නින්දට යයි.

අට්නාපිෂ්ටි අමරණීයත්වය ලබාගත හැකි තවත් ක්‍රමයක් ගිල්ගමේෂ්ට පවසයි. සාගර පතුලේ ඇති පැළෑටියකින් අමරණීයත්වය ලබාගත හැකි බව ඔහු කියූ නිසා ගිල්ගමේෂ් එම පැළෑටිය සොයා යයි. ඔහුට එම පැළෑටිය සොයාගැනීමට හැකියාව ලැබුන ද එය ගොඩබිමට රැගෙන එන විට සර්පයෙකු විසින් එම පැළෑටිය සොරකම් කරයි.

මේ සියල්ල නිසා ගිල්ගමේෂ් මරණය පිළිගැනීමට සිත සාදා ගනියි. ඔහු නැවත තම නගරය වෙත ගොස් තමන්ට මරණය පැමිණෙන තුරු තමන්ගේ මිනිසුන්ට සේවය කරන්න ඉටා ගනියි. දිනක් තමන්ගේ මෙම අත්දැකීම් මැටි පුවරු වල ලියා තැබීමට ගිල්ගමේෂ් අදහස් කළ අතර එම මැටි පුවරු අනාගතයේ මිනිසුන්ට ප්‍රයෝජනවත් වේ යැයි සිතා ඔහු ඌරුක් නගරය තුල මෙම මැටි පුවරු වළ දමයි.

ක්‍රි.ව. 1849 දී උතුරු ඉරාකයේ පුරාණ නිනිවේ නගරයේ සිදුකල කැණිමක දී ලොව පැරණිතම පුස්තකාල අතුරින් එකක් හමුවිය. වසර හාරදහසක් පමණ පැරණි එම පුස්තකාලය අයත්ව තිබුනේ ඇසිරියානු රජ කෙනෙක් වූ අෂුර්බනිපාල් රජතුමාටයි. එම පුස්තකාලයේ තිබූ මැටි පුවරුවල මවිසින් ඉහත සදහන් කළ ගිල්ගමේෂ් වීර කථාන්දරය ඇතුලත් විය. ගිල්ගමේෂ් වීර කථාන්දරය මිත්‍යා කථාවක් බව සැබෑය. නමුත් ඒ සදහා මුල්වූ රජකෙනෙක් මීට වසර හාරදහසකටත් එපිට සිටින්නට ඇත.

ඔබ මීට පෙර බයිබලය කියවා ඇත්නම් පැරණි ගිවිසුමේ උප්පත්ති පොතේ කථාන්දර සමග මෙම ගිල්ගමේෂ් කථාන්දරයේ යම් සමානතාවන් දැකගත හැකි බව වැටහෙනු ඇත. එයට හේතු වන්නේ පැරණි ගිවිසුමේ උප්පත්ති පොතේ සදහන් කථාන්දර කලින් කලට වෙන වෙනම ලියැවෙන්නේ ගිල්ගමේෂ්ගේ රටේ සිට ඊශ්‍රායයෙල් පෙදෙසට සංක්‍රමණය වූ පරම්පරා තුලින් නිසයි.

"මිනිසුන්ට මතක තබාගැනීමට තරම් වටිනා ජීවිතයක් ගත කිරීම අමරණීයත්වයට යතුර වේ" - බෲස් ලී