සීගිරියේ ශෝකාලාපය (කෙටි කතාව)

 

පියදාස කහටගමගේ මැදි වියේ වූ ලේඛකයෙකි. තම තුරුණු වියේ පටන් කෙටි කතා නවකතා රචනා කරමින් ඉමහත් පාඨක ප්‍රතිචාරයක් දිනා ගත් රචකයෙක් වූ නිසා ඔහු තම පත්තර කන්තෝරු රස්සාව අතහැර වෘත්තීය ලේඛකයෙක් බවට පත් විය. දිනක් පුවත්පත අතට ගෙන බැලූ විට ඔහුගේ ඇස ගියේ සාහිත්‍ය අතිරේකයේ ලොකු අකුරින් වූ දැන්වීම වෙතට යි.

‘...වසරේ හොදම නවකතාව සඳහා වූ තරඟයට අත් පිටපත් බාරගන්නා අවසන් දිනය අගෝස්තු මාස 15 වන දිනෙන් අවසන් වේ…’

කලක පටන් නවකතාවකට උචිත කතාන්දරයක් පියදාසගේ සිතේ සක්මන් කරමින් තිබුණි. අත් පිටපත් බාරගැනීමටත් තව මාස දෙකක පමණ කාලයක් තිබෙන බැවින් ඔහුට මෙම කාලය සම්පූර්ණයෙන් තම පොත සදහා වෙන් කලහොත් නියමිත කාලයට කතාව ලියා බාරදිය හැකියි. ඔහු ලිවීමට සිතා සිටියේ සීගිරියේ කාශ්‍යප රජතුමා ගැන ප්‍රබන්ධ කතාවකි. පියා මැරූ රජෙක් අලලා කතාව ගෙන යෑම ඔහුගේ අරමුණ විය.

නවකතාව ලිවීම සදහා මානසිකත්වය සාදා ගැනීමටත් නිදහසේ ලිවීමටත් නිසා පියදාස නවකතාව ලිවීමට සීගිරියට යාමට තීරණය කළේ ය. කොළඹ නගරයේ පදිංචිව සිටි තනිකඩයෙක් වූ මොහු පුවත්පත් දැන්වීම කියවූ පසු දින ම තම මල්ලට ඇදුම් කිහිපයක් දමාගෙන සීගිරිය කරා යෑමට පිටත් වුනේ ය. 

ඔහු සීගිරියේ නවාතැන් ගත්තේ සීගිරිය පෙනන මානයේ තිබූ හෝටලයක යි. එම හෝටලයේ සීගිරිය පෙනෙන අන්දමට නිවිහැනහිල්ලේ සිටිය හැකි අන්තයක් සාදා තිබුනු බැවින් පියදාසට කලබලයකින් තොරව නවකතාව ලිවීමට එතැන සුසුසු ස්ථානයක් විය. 

පළමු දින ඔහු ගතකලේ සීගිරිය නැරඹීමෙනි. කැටපත් පවුර, සීගිරි සිතුවම් ඇතුලු අනෙකුත් ස්තාන* සියල්ල ඔහු ඉතා ආසාවෙන් නැරඹීමෙහි නිරත වූයේ ය. ඔහු මීට පෙර සීගිරිය නැරඹීමට පැමිණියේ වසර පහළොවකට ඉහතදී යි. එතරම් කාලයක පසු පැමිණි නිසා පියදාසට සීගිරිය ගැන දැනුනේ පෙර දී නොදැනුනු හැඟීමකි. ඔහු සීගිරියේ සක්මන් කරමින් සිටි අතරතුර සීගිරි සිතුවම් දෙස සෑහෙන වේලාවක් බලාගෙන සිටි කාන්තාවක් දුටුවේ ය. එතරම් වෙලාවක් ඒ දෙස බලාගෙන සිටි නිසා ඇයත් සමග කතාබහ කල යුතු යැයි ඔහුට හැගුණි. 

පියදාස ඈ වෙත ගොස් “මේ කාන්තාවෝ දෙන්නට කිව්වේ මේඝලතා සහ විජ්ජුලතා කියලා” යැයි කීවේ ය.

එකවර පැමිණි මේ අමුත්තා දෙස සිනාමුසු මුහුණින් බැලූ ඈ “එහෙම කිව්වේ කව් ද?”

“පරණවිතාන මහත්තයා තමා කියලා තියෙන්නේ.” පියදාස කීය. “මම පියදාස, සීගිරිය ගැන ප්‍රබන්ධ කතාවක් ලියන්න කියලයි සීගිරියට ආවේ.”

“ඒ කියන්නේ මෙහෙ නැවතිලද ඉන්නේ” ඇය පියදාසගෙන් අසා සිටියා ය.

“ඔව් මම මේ කිට්ටු හෝටලේක නැවතිලා ඉන්නේ”

දෙදෙනාගේ කතාබහ එතරම් දුරට ඇදී ගියේ නැත. චිත්‍ර ගැන මිනිත්තු කිහිපයක් කතා කර පියදාස එතැනින් නික්ම ගියේ ය. ඔහු නික්ම ගිය විටත් ඇය නැවතත් චිත්‍ර දෙස පෙර පරිදි ම සීගිරි චිත්‍ර දෙස බලා සිටියා ය.

පියදාස පසු දින උදයේ නැගිට නවකතාව ලිවීම ආරම්භ කළේ ය. ඔහු ලිවීම සඳහා සීගිරිය පෙනෙන ආකාරයට සාදා තිබූ නැරඹුම් මැදිරියේ මේසයක් වෙත ගොස් ලිවීමේ කටයුත්ත ආරම්භ කළේ ය. පැය කිහිපයක් ගතවිය. දැන් සවස හතරට පමණ ය. පියදාස ලියමින් සිටි අතරතුර කවුරුන් හෝ තමන් දෙස බලාගෙන සිටිනවා යැයි ඔහුට හැඟුණි. ඔහු තම හිස ඉහළට ඔසවමින් දෙපස බැලීය. 

ඒ පෙර දින සීගිරියේ දී පියදාසට හමු වූ කාන්තාව යි. පියදාස තමන් ව දුටු බව දැනගත් ඒ කාන්තාව සිනාවෙමින් ඔහු වෙත පැමිණ, “මම එනකොට ඔයා ලිය ලිය හිටියේ. ඉතින් ඔයාට කරදර කරන්න හොද නෑ කියලා හිතලා පැත්තකට වෙලා හිටියා” යැයි කීවා ය.

“මොන කරදරයක් ද අනේ, මම මේ කතාව ගොතන ගමන් ඉන්නේ”

“මමත් උදව්වක් කරන්න ද?” ඇය පියදාස සිටි මේසයට පුටුවක් ඈඳමින් කියා සිටියා ය.

“ඒකනම් ලොකු උදව්වක්.”

“හරි එහෙනම් අපි මෙහෙම ගමුකෝ. ඔයා හිතන්නේ සීගිරිය කාශ්‍යප හැදුවා කියල ද?”

“පොත් වල තියෙන්නේ නම් කාශ්‍යප කියලනේ. රාවණා කතාත් තියෙනවා ඉතින්. ඒවට නම් මම අමුතුවෙන් ගොතන්න කතාවක් නෑ. ගෙතිලනේ තියෙන්නේ.” පියදාස සිනාසෙමින් කියා සිටියේ ය.

“අපි කතාවට කාශ්‍යප රජතුමාගේ සහෝදරියව සම්බන්ධ කරමු.”

“කාශ්‍යපගේ සහෝදරිය?” පියදාස පුදුමයෙන් ඇසී ය.

“ඔව් ධාතුසේන රජතුමාට දුවෙක් හිටියා. අපි එයා ගැන කතාවක් ගොතමු.”

“ඒක හොදයි. දැන් කොහොමද එයාව සීගිරියට සම්බන්ධ කරන්නේ”

“අපි කියමු සීගිරිය හැදුවේ කාශ්‍යප නෙමේ කියලා. කාශ්‍යපට කලින් ධාතුසේනගේ දුව නිසා සීගිරිය හැදුව යි කියමු.”

“හේතුව?”

“ධාතුසේන රජතුමාගේ දුව හරි දක්ෂ කෙනෙක්. එයා නව නිපැයුම් කරපු කෙනෙක්. දවසක් මේ දුව හදනවා විශාල යානාවක්. මේකෙන් එකපාරට නගරයක් වුනත් ගිනිතියන්න පුලුවන් යානයක්. ඒ යානයට අහසින් වුනත් යන්න පුලුවන්. මේ තරම් භයානක යානයක් නිපදවපු නිසයි ධාතුසේන සීගිරි බලකොටුව හදලා තමන්ගේ දුවව එතන හිර කරන්නේ.”

“ඒක ලස්සන කතාවකට හොද ආරම්භයක් වේවි.”

“අනිවාර්යෙන් ම. කතාවේ ඊලඟ කොටසටත් මට හොද අදහසක් තියෙනවා.”

“ඉතින් කියමුකෝ.” පියදාස ඉතා ඕනෑකමින් කතාවේ ඉතිරි කොටසත් ඇයගෙන් අසා සිටියේ ය.

“සීගිරියේ ඉන්නකොට ධාතුසේනගේ දුවගේ හිතවත් සේවිකාවන් දෙන්නෙක්ව තමා සීගිරි චිත්‍ර වල ඇඳලා තියෙන්නේ.”

“සීගිරි චිත්‍රත් කතාවට ගාවත්ත එක නම් සෑහෙන්න හොදයි. ප්‍රබන්ධ කතාවට ඒක ලස්සන අංගයක් වේවි.”

“දවසක් ධාතුසේනගේ දුවට පුලුවන් වෙනවා අර සේවිකාවන්ගේ උදව්වෙන් බලකොටුවෙන් පැනලා යන්න. පැනලා ගිහින් කෙලින් ම යන්නේ තමන් හදපු යානයට. එතනට ගිහින් තනියම ඒක පදවනවා.”

“එතකොට අර උදව්කරපු සේවිකාවෝ දෙන්නා”

“ඒ දෙන්නා ධාතුසේනගේ දුවව බේරන්න ගිහින් මියයනවා.”

“ඒක ගැනත් ලස්සනට ලියතැහැකි. ඉතින් ඊට පස්සේ..”

“කොහොමහරි යානය පදවලා වැඩි වෙලා යන්නේ නැහැ, ධාතුසේනගේ හමුදාවට ඒ යානය බිම වට්ටන්න. කැලෑවේ තිබුනු ඒ යානය නගරයට යන්න නොදෙන්න සිය ගණනක් මිනිස්සු මැරුණා.”

“අච්චර දෙයක් කරන්න පුලුවන් කිව්ව යානට එහෙම බිම වැටුනේ කොහොමද?”

“ධාතුසේනගේ දුව එවෙලේ හොදට ම තුවාල වෙලා හිටියේ කියමු. ඒ යානය තනි කෙනෙක්ට පදවන්න පුලුවන් එකක් නෙමේ කියලත් දාමු.”

“දැන් අර යානය බිම වැටුනට පස්සේ මොකද වුනේ?”

“යානයට පහර දුන්නු නිසා ධාතුසේනගේ දුවත් මියයනවා ඒ යානය ඇතුලේම. ඒ යානය ඇතුලෙන් ලොක් වෙන නිසා කාටවත් ම ඒ යානයෙන් දුවව එළියට ගන්න බැරි වෙනවා. ඉතින් ධාතුසේන නියෝග කරනවා මේ යානය හංගන්න.”

“කොහෙද හංගන්නේ?”

“කලා වැව පතුලේ.”

මේ වන විට අඳුර වැටීගෙන එමින් තිබුනි. බැසගෙන යන ඉර දෙස බලාගෙන සිටි මේ අමුත්තිය “මම දැන් යන්න ඕනේ මට පරක්කු වෙනවා. මම ඔයාව හෙට හමුවෙන්නම්.” කියා විගහට නැගිට එතැනින් පිටවී ගියා ය.

පියදාස එතැන් පටන් කල්පනා කලේ තමන් ඇසූ මේ කතාන්දරය ගැන යි. නවකතාවකට නම් ඉතාම උචිත කතාවක් නිසා ඔහු මෙම කතාවේ ඉතිරිය එදින නොනිදාම ගොතන්නට විය.

පසු දිනයේ දී පියදාස නැරඹුම් මැදිරියට වී ඇය එනතුර බලා සිටියේ ය. පැයක් ගත විය. දෙකක් ගතවිය. අවසානයේ දී සවස් විය. ඇය දැන් නම් පැමිණෙන්නේ නැත. පියදාස කතාවේ ඉතිරිය ගොතමින් ඇය ගැනත් සිතමින් දිනයේ ඉතිරිය ගෙවා දැමුවේ ය.

පසු දිනයේ දී පියදාස නරඹුම් මැදිරියට ගියේ ඇය පැමිනෙතැයි බලාපොරොත්තු රහිතවයි. නමුත් සවස තුන පමණ වන විට ඇය නැවතත් පැමිණියා ය.

“මම ඔයා එනකන් ඊයේ බලාගෙන හිටියා.”

“ඊයේ මට පොඩි වැඩක් තිබුනා. ඒකයි ආවේ නැත්තේ.”

“මම කතාවේ ඉතුරු ටික මෙහෙම ගෙතුවා. කාශ්‍යප රජ්ජුරුවෝ, තමන්ගේ සහෝදරිය මරාපු නිසා තමන්ගේ තාත්තා ධාතුසේනව මරනවා කලා වැවේ මැටි ගහලා.”

“අපි ඕකට මෙහෙම දෙයකුත් එකතු කරමු ද?”

“මොකක්ද?”

“ධාතුසේන රජ්ජුරුවන්ගේ දුව ඒ වෙනකොට බැඳලා හිටියේ. එයා බැන්දෙත් ධාතුසේනගේ සෙන්පති කෙනෙක්ව. තමන්ගේ බිරිඳව මරාපු කේන්තියට කාශ්‍යපගේ හිත ධාතුසේනව මරන්න වෙනස් කලේ ඒ සෙන්පති.”

“ඒක හොද කොටසක්. ඊට පස්සේ තමා ධනය දෙන්න කියනකොට ධාතුසේන කලා වැවේ දිය දෝතක් අරන් ‘මේ තමයි මගේ ධනය’ කියන්නේ” යැයි පියදාස කතාවේ ඉතිරිය ඒ අයුරින් කියා සිටියේ ය.

“අපි ඒක මෙහෙම කියමු. කාශ්‍යපට උවමනා වෙනවා ධාතුසේනගේ වස්තුව හොයාගන්න. ධාතුසේන තමන්ගේ දුවට ගොඩක් ආදරය කරපු කෙනෙක්. ඒ නිසා තමා කලා වැව ගාවට ගිහිල්ලා ඒකෙන් වතුර දෝතක් අරගෙන ‘මේ තමයි මගේ වස්තුව’ කියලා කිව්වේ. ධාතුසේන වස්තුව කීව්වේ කලාවැවට නෙමේ කලා වැව පතුලේ ඉන්න තමන්ගේ දුවට.”

පියදාස ඇයත් සමග තවත් බොහෝ වේලා කතා කරමින් කතාවේ අඩුපාඩු සකසමින් සිටියේ ය. ඔහු කතාවේ සදහන් යානයේ හඩහුරුව ද ඇයගෙන් ම අසා සිටියේ ය. මෙසේ දින කිහිපයක් ගත විය. දිනයක් හැර දිනයක් ඇය පියදාස හමුවට පැමිණ කතාබස් කරමින් ඉර බැස යත්ම හෝටලයෙන් පිට වී ගියා ය.

මාස එකහමාරකට පමණ පසු පියදාස තම කෘතිය ලියා නිම කළේ ය. තම පොතෙහි සදහන් දෑ ගැන පාඨකයෝ කෙසේ බාර ගනිති දැයි සැක කල ඔහු අත් පිටපත් බාරගන්නා දිනයට පෙර දිනයේ දී තම අත් පිටපත බාර දුන්නේ ය.

එතැන් පටන් තවත් මාස කිහිපයක් ගත විය. පියදාස සුපුරු පරිදි උදයේ පුවත්පත ගෙන පලමුවෙන් සාහිත්‍ය අතිරේකය පෙරළා ගත්තේ ය. එහි වූයේ අත් පිටපත් තරඟයේ ජයග්‍රාහකයන්ගේ නම් ය. එහි පලමු ස්ථානය දිනා ඇත්තේ පියදාස ය. දැඩි සතුටකින් පිනා ගිය ඔහු මේ බව දන්වීමට ඔහු තමන්ගේ නවකතාවට කතාව කියූ අමුත්තියට දුරකථන අමතුමක් ලබා දුන්නේ ය. නමුත් එයින් ප්‍රථිචාරයක් නොවීය. 

මෙසේ තවත් මාස කිහිපයක් ගත විය. පියදාස තම නෑදෑයින් හමුවට ගොස් සවස් යාමයේ නිවස වෙත පැමිණෙන විට එහි පොලිස් ජීප් රථ කිහිපයක් නවත්වා තිබෙනු දුටුවේ ය. ඒ කුමක් සඳහා දැයි සොයා බැලීමට ඔහු ඒ වෙත පිය මැන්නේ ය.

“අර ඉන්නේ මනුස්සයා.. අල්ලගන්න” එක් පොලිස් නිලධාරියෙක් පියදාස වෙත ඇඟිල්ල දික් කරමින් කෑ ගැසුවේ ය. ඒත් සමගම පොලිස් නිලධාරීන් කිහිප දෙනෙක් පියදාසව වටකරගෙන ඔහුව අල්ලාගෙන ජීප් රථයට දමා ගත්තේ ය.

“අනේ මහත්තයෝ මොකද මේ මාව අල්ලගෙන යන්නේ? මම කරපු වැරැද්ද මොකක් ද?” කිසිවක් සිතාගත නොහැකිව තෘෂ්නිම්භූත වී සිටි පියදාස අසා සිටියේ ය.

“හරියට නොදන්නවා වගේ කතා කරන හැටි. ඔයා අර ලියලා තියෙන පොතේ තියෙන විදිහටම යානයක් ඊයේ රෑ කලා වැවෙන් උඩට මතුවෙලා ගිහින් තියෙනවා. නිකන් නෙමේ සීගිරිය වටේ ඉන්න මිනිස්සු සිය ගණනක් මරාගෙන”

“මොකක්..! ඒක වෙන්නේ කොහොමද? ඒක ගොතපු කතාවක් විතරයි. අනික ඒ කතාව මගේ අදහසකුත් නෙමේ මම හෝටලයේ ඉන්නකොට එහෙ හිටපු ගෑනු කෙනෙක් මට ඔය කතාව ලියමු කිව්වේ. එයත් ගොතපු කතාවක් ඒක.” පියදාස බියෙන් ගහෙමින් කියා සිටියේ ය.

“හරි අපි ඒක හොයලා බලන්නම්කෝ. එතකන් ඔයාට පොලිස් කූඩුවේ ඉන්න වෙනවා.”

කිසිවක් නොදන්නා පියදාස කූඩුවට වී තම නිර්දෝෂීභාවයේ සාක්ෂි පැමිණෙනතුරු බලාගෙන සිටියේ ය. තමන් නැවතී සිටි හෝටලයට ඇතුල් වන සෑම කෙනෙක්ගේ ම විස්තර එම හෝටල් කලමනාකාරීත්වය අරගන්නා අතර යන එන සෑම අයෙක් ගැන සොයා බැලීමට සීසී ටීවී පද්ධතියක් ද එම හෝටලය සතුයි. මේ නිසා බලාපොරොත්තු සහිතව පියදාස සිර මැදිරියට වී සිටියේ ය.

පසු දින සවස් යාමයේ එම හෝටලයට ගිය පොලිස් නිලධාරියා නැවත පොලිස් ස්ථානයට පැමිණියේ ය. ඒ දුටු පියදාස “මහත්තයෝ ඔයාලා හොයාගත්තනේ ඒ ගෑනු කෙනාව?”

“අපි සීසී ටීවී බැලුවා, වටේ පිටේ මිනිස්සුත් එක්ක කතා කරා එහෙම කෙනෙක් හෝටලයට ඇවිල්ලත් නෑ ඉඳලත් නෑ.”

[මෙය ප්‍රබන්ධ කතාවක් වන අතර කතාව තුල ඇති ප්‍රබන්ධය ද ප්‍රබන්ධයකි]