මාතෘ දේවතාවිය

 මාතෘ දේවතාවිය වන්දනාමාන කිරීම පුරාතන ඉන්දියාවේ හා වර්තමාන ඉන්දියාවේ ප්‍රචලිතව පවතියි. බිසෝවරුන් වශයෙන් දේවතාවන් හා ඒ සම්බන්ධ දේවතාවන් වන්දනාමාන කිරීම මධ්‍ය යුගයේ උසස් යැයි සම්මත පන්ති සිදු කරන ලදි. මේ හේතුවෙන් එකල කොන් වී තිබුණු මෙයට සමාජයේ සැලකිය යුතු තැනක් ලැබුණි.

 පෙර යුගවල සිටි දෙවිවරුන්ට බිසෝවරුන් සිටි බව පිලිගැණිනි. ඔවුන් තම ස්වාමිපුර්ෂයාගේ පිටුපසින් සිටින ඡායා මාතාව විය. ගුප්ත යුගය වන විට මේ දේවතාවියන් වන්දනය සඳහා දේවාල තනා තිබුණි.

යක්ෂණියකගේ ස්වරූපය ගත් කාලි අත්තාලම් ගසයි. චෝල යුගයේ ලෝකඩ ප්‍රතිමාවක්. මෙය වර්තමාන්‍ය වන විට වික්ටෝරියා සහ ඇල්බට් කෞතුකාගාරයේ දක්නට ලැබේ.

පස්වන ශතවර්ෂයේ මුල් භාගයට අයත් බටහිර ඉන්දියාවේ තිබී හමුවූ සෙල්ලිපියක මයුරාක්ෂක නැමැත්තෙකු පිලිබඳව සඳහන් වේ.

"මන්තරයෙන් නැගුණු එසැඩ සුළඟින් සියපත් ලෙලදෙ    න
ගනදුරු මහ හඬ දෙන මාතාවන්හට පිවිතුරු ව   න
රුදුරු මේ බියකරු වූ දේවාලය යකිණියන් ගහ  න
කරැ වූ රජ ඇමතියා ය පින් ලැබ ගන්නා විලසි   න"

 මෙම කාලය වන විට මාතෘ දෙවඟන වන්දනය තරමක් ව්‍යාප්තව පැවතුණි. මෙම ව්‍යාප්තිය නැවතුනේ මුස්ලිම් යුගයෙ මුල් භාගයේදී වෛෂ්ණව භක්තිය උතුරු ඉන්දියාව පුරා පැතිරීමත් සමගය.

මාතෘ දේවතාවියගේ ප්‍රධානතම ස්වරූපය ශිව පතිනියයි. "පාර්වතී" [පර්වතයේ දුවණිය] "මහාදේවි", "සති" [ගුණධර්ම ඇත්තී], "ගෞරි" [ධවල දේවිය] , "අන්නපූර්ණා" [බොහෝ ආහාර දෙන්නී] හෝ "මාතා" [දෙමළ- අම්මයි] ආදී නම්වලින් ඇගේ යහපත් ස්වරූපය හැදින්වේ.

 ඇගේ බියකරු ස්වරූපය අනුව "දුර්ගා" [නොපැමිණිය හැකි තැනැත්තිය], "කාලි" [කලු] , "චණ්ඩි" [චණ්ඩ] යන නම් ඈ සඳහා භාවිතා විය. රණ බිමේදී මැරී වැටෙන අය අතර නටමින් ඔවුන්ගේ මස් මාංශ අනුභව කරමින් යුද්ධයට අධිගෘහිත "කොට්රාවයි" නම් භයානක දෙමළ දේවතාවියගේ සංකල්පය වෙනත් මූලයකින් පටන් ගත්තද වැඩි කල් නොගොස් ඇයද ශිව දේවිය හා සංකලනය විය.

 ඇගේ බියකරු ස්වරූපය මූර්තිමත් කෙරෙන්නේ නොයෙක් ආයුධ ගත් අත් සමූහයක් ඇති, මස් බිඳීමට සුදුසු නෙරාගිය නපුරු දළ සහිත, කටින් එල්ලෙන ලේ පැහැති දිවක් හා හිස් කබලින් තැනූ මාලයක් සහිත බියකරු මැහැල්ලක වශයෙනි. ඇගේ වාහනය සිංහයාය. විටෙක ඈ මහිස හිසක් ඇති යක්ෂයෙකු ජීවිතක්ෂයට පත් කරවන රූමත් වූ හැදිදැඩි කාන්තාවක් ලෙසද මූර්තිමත් වන්නීය.

 ඇයගේ සොදුරු රූපය නිතර නිරූපනය වන්නේ ඇගේ ස්වාමිපුර්ෂයා වන ශිව සමඟ සිටිනා විටය. අර්ධනාරීෂ්වර හෙවත් ශිවගේ අඩක් හා පාර්වතීගේ අඩක් සහිත ප්‍රතිමාවකින් ප්‍රතිමා කලාවේ සංධිස්ථානයක් පෙන්නුම් කරයි. ඒ ප්‍රතිමාවෙන් දැක්වෙනුයේ ශිව දෙවියා හා ඔහුගේ ශක්තියේ සම්බන්ධයයි.

 ශිව දෙවියාට ලිංග ස්වරූපයෙන් නමස්කාර කෙරෙනවා මෙන්ම දුර්ගා දේවියට යෝනි මාර්ග ස්වරූපයෙන් නමස්කර කරයි. ජන කතා අනුව පාර්වතිය ශිව දෙවියාගේ පතිනිය වූ ආත්මයට ඉහත ආත්මයේදී දක්ෂ නම් ඍෂිවරයාගේ සතී නම් දියණිය ලෙස උපත ලබා ඇත. ඇය එම ආත්මයේදී මෙහෙසුරා ගේ බිරිඳ විය. එකල ඇගේ ස්වාමියා හා පියා කලහ කරගත් විය ඈ ඔහුගේ හෝමාග්නියට පැන්නාය. ඇගේ යෝනියේ අළු ඉන්දියාවේ නොයෙක් තැන් වල පතිත වූයෙන් ඒ ඒ තැන්වල ඇයට වන්දනාමාන කරන ශුද්ධ ස්ථාන බවට පත්විය.

මූලාශ්‍ර:

1)අසිරිමත් ඉන්දියාව - ඒ. එල්. බෂාම්

2) https://en.m.wikipedia.org/wiki/Kali