බල්ලන් කුරුසිපත් කිරීම

කුරුසිපත් කිරීම ගැන ඔයාලා අනිවාර්යෙන්ම අහලා ඇති. මේ දඩුවම් ක්‍රමය ලෝකය පුරා ප්‍රසිද්ධියට පත් වුනේ කුරුසිපත් කිරීමෙන් ජේසුස්ව මරණයට පත්කල නිසා. මේ දඩුවම් ක්‍රමය ජේසුස්ගේ කාලයෙන් බොහෝ ඈතට දිව යනවා. රෝමන්වරුන්ගේ ප්‍රධාන දඩුවම් ක්‍රම අතරින් කුරුසිපත් කිරීමත් තිබුනා. මේවයේ කුරුසිපත් කලේ අපරාධකාරයින්ව. නගරයක් වටලා අල්ලා ගත්තාට පස්සේ මුලදී යටත් නොවූ සාමාන්‍ය වැසියන්වත් මේ ආකාරයට කුරුසිපත් කරලා තියෙනවා කියලා සාක්ෂි සාධක හමුවෙනවා.

නමුත් රෝමන්වරු චාරිත්‍රයක් විදිහට බල්ලන්ව කුරුසිපත් කල බව අසා තියෙනවද? රෝමය කියන්නේ බල්ලන්ට ආදරය කරපු රාජ්‍යයක්. බල්ලන් වෙනුවෙන් සොහොන් හදපු අවස්ථාත් තියෙනවා. නමුත් ක්‍රි.පූ. 390 දී රෝමයේ නගරයක් ආක්‍රමණය කරනවා ගෝල් දේශයේ වැසියන්. රාත්‍රී කාලයක සිද්දවෙන මේ ආක්‍රමණයේ දී රැකවලට හිටපු බල්ලන් නින්දට ගිහින් හිටපු නිසා අනතුරු අඟවන්න හැකියාවක් ලැබුනේ නැහැ. නමුත් එවෙලේ හිටපු පාත්තයෝ කණ්ඩායමක් කෑ ගහන්න පටන් ගත්තු නිසා රෝමන් සෙබළුන් මේ ආක්‍රමණය ගැන දැනගන්නවා. ඊට පස්සෙයි ආරක්ෂක නළා නාද කරලා සටන් කරන්න ගන්නේ.

මේ දේ සංකේතවත් කරන්න, ‘බල්ලන්ට හොද පාඩමක් උගන්වන්න’ රෝමන්වරු වාර්ෂිකව පවත්වනවා චාරිත්‍රයක්. මේකට කියන්නේ ‘සප්ලීසියා කැනම්’ කියලා. අගෝස්තු මස 03 වෙනිදා පවත්වන මේ උත්සවයේ දී පණපිටින් බල්ලන්ව කුරුසිපත් කරලා නගරයේ වීදී සංචාරයක යෙදෙනවා. මේ කුරුස X, Y හැඩවලට තමා නිමවෙලා තිබුනේ. මේ උත්සවයේ දී බල්ලන්ට දඩුවම් දුන්නා විතරක් නෙමේ පාත්තයින්ව රත්තරන් වලින් සරසලා නගරය පුරා ගෙනිච්චා. කොන්ස්ටන්ටයින් අධිරාජ්‍යයා කිතුනු දහම වැළඳ ගත්තට පස්සේ සියලු ආකාරයේ කුරුසිපත් කිරීම් තහනම් කිරීමට කටයුතු යොදනවා. එතෙක් වසර සිය ගණනක් ක්‍රෑර චාරිත්‍රයකින් බල්ලන් වාර්ෂිකව ඝාතනය කෙරුනා.

බල්ලා කියන සතා අපිට ඉතා හිතවත් සතෙක් නිසා මේ අපරාධය කෙනෙක්ට තදින් දැනෙන්න පුලුවන්. නමුත් එහෙම නොවෙන සතෙක් මැරුවොතින් මේ සානුකම්පිත හැඟීමම අපිට ඇතිවෙයි ද? සතෙක් මැරීමෙන් අපිට ගෞරවයක්, පළිගැනීමක්, වාසනාවක්, මුදලක් ලැබෙනවා නම් ඒ ඝාතනය දිහා අපි සානුකම්පිතව බලයි ද? මේවා අපි අපෙන්ම ප්‍රශ්න කරගන්න ඕන දේවල්.

මද්දකට හසු වෙලා මැරුණු කොටියව මරපු පුද්ගලයා එයාගේ ගෙදර ඉන්න බල්ලට හරිම ආදරේ මනුස්සයෙක් වෙන්න පුලුවන්. හිතන්න අපි ආදරේ කරන්නේ ඇත්තටම සතාගේ ‘ජීවිතයට’ ද? නැත්නම් අපේම ආසාවල් වලට ද? කියලා. මාස කිහිපයකට උඩදී ඒක දේශික හූනු විශේෂ කිහිපයකට ජාතික වීරයන්ගේ නම් දානකොට ප්‍රශ්නයක් ආවා මතක ඇතිනේ. ඒ අපේ ඔය ආසාව නිසා. මිනිස්සු ආසා කරන්නේ ඇඟ පතින් ලොකු තේජාන්විත සත්තුන්ට. ඒත් පරිසරවේදියෝ එහෙම නෙමෙයි. හූනත් එකයි කොටියත් එකයි.

ජීවිතයට වටිනාකමක් දෙන්න. සත්තුන්ට විතරක් නෙමේ මිනිස්සුන්ටත්. ඇමරිකාවේ පොලිස් නිළධාරියෙක් කළු ජාතිකයෙක්ව ගෙල සිරකරලා මරා දැමීම නිසා දැන් ඇතිවෙලා තියෙන තත්ත්වයටත් හේතුව අපි ජීවිතයට නිවැරදි වටිනාකමක් නොදීම. ජාති අනුව ආගම් අනුව පාට අනුව බෙදෙන්න පුලුවන් හැම ආකාරයකටම බෙදීමෙන් අපි ජීවිතයට තියෙන වටිනාකම අමු අමුවේ කුරුසිපත් කරනවා.

රෝමන්වරුන්ගේ බල්ලන් වාර්ෂිකව ඝාතනය වැනි පල රහිත චාරිත්‍ර කොතෙකුත් අදත් අපිට දකින්න පුලුවන්. චාරිත්‍ර මුවාවෙන් සත්තු බුරුතු පිටින් ඝාතනය වෙන්නේ. සමහර චාරිත්‍ර වලට සතුන් සම්බන්ධ නැහැ. සතා වෙනුවට ඉන්නේ මිනිසෙක්. ඒ අපේ සමාජයේ කිඳා බැහැලා තියෙන බහුතරයක් චාරිත්‍ර. අපිත් පරම්පරාවෙන් ආපු පලියට ඒ චාරිත්‍ර ප්‍රශ්න නොකර පිළිගන්න සූදානමින් ඉන්නවා. ළමයෙක් වැඩි වියට පත්වුනාම කාමරයක් අස්සට දාලා තැම්බුම් හොදි පොව පොවා ඉන්න එකෙන් අත්වෙන සෙතේ මොකක් ද? මනුස්සයෙක් උදෙන්ම නැගිටලා ව්‍යාපාරයක් පටන් ගන්නෙයි කියලා එළියට බහිනකොට හූනෙක් චික් චික් ගෑවොත් එලියට බහින්නෑ. ඒ මනුස්සයගේ දවසම මූසලයි ඉතින්. මුස්පේන්තු චාරිත්‍ර මේවා.

ඔයැයිලා බාරහාර එහෙම ඔප්පු කරලා ඇතිනේ. මමනම් මේක හදුන්වන්නේ පගාව දීමක් විදිහට. පන්සලට, කෝවිලට පල්ලියට යනවා මිනිස්සු බාරහාර වෙන්න. ගිහින් කියනවා “මාව මේ විභාගයෙන් පාස් කරොත් මීටරයක් දිග ඉටිපන්දමක් පූජා කරනවා”, “මට මේ රස්සාව ලැබුනොත් පල්ලියේ එහා කෙරවලේ ඉඳන් අල්තාරෙට වෙනකන් දණ ගහගෙන එනවා.”. කිතුනුවෝ දෙවියන්ව තමන්ගේ පියාණන් ලෙසින් හදුන්වනවා නම් ඔවුන් බාරහාර වීමෙන් කරන්නේ තමන්ගේ තාත්තට පගාව දීම. මේ චාරිත්‍ර දැන්වත් ප්‍රශ්න කරන්න ගන්න. මම මේ කියන දේත් පිලිගන්න අවශ්‍ය නැහැ කවුරුත්. මගේ මේ අදහසුත් ප්‍රශ්න කරන්න. කවුරුත් කිව්ව පලියට, පොතක තිබුනට, පරම්පරාවෙන් ආවට පිලිගන්න එපා. පුලුවන්තරම් ප්‍රශ්න කරන්න. විචාරන්න.