අංකෝර් වට් හා නව තාක්ෂණය

මේ වන විට නගරයක සිටින විශාලතම ජනගහනය ලෙස වාර්තා පොත් අතරට යන්නේ ජපානයේ ටෝකියෝ නගරය යි. එම නගරයේ මිනිස්සු මිලියන 37කට අධික ප්‍රමාණයක් සිටිති. මේ සා විශාල ප්‍රමාණයක් නැතත් ඉතා ඈත අතීතයේ ද විශාල ජන සංඛ්‍යාවක් සැරි සැරූ නගර ලොව පුරා පිහිටා තිබුණි.

ලොව ප්‍රථම නගරය ලෙස සැලකෙන්නේ මෙසපොතේමියානු ශිෂ්ටාචාරයේ ඌරුක් නගරය යි. මෙම නගරයේ ජනගහනය උච්චතම අවස්ථාවේ දී එනම් මීට වසර 5000කට පමණ උඩ දී ඌරුක් නගරයේ මිනිසුන් 40,000කට ආසන්න ප්‍රමාණයක් වාසය කර තිබේ.

ලෝකයේ ප්‍රකට වෙළඳ මධ්‍යස්ථානයක්ව පැවති කොන්ස්තන්තිනෝපල් නගරය (වර්තමාන ඉස්තාන්බුල්) තුල ක්‍රි.ව. 600 දී පමණ මිනිසුන් 600,000ක් පමණ සිට ඇත. යුරෝපයේ මධ්‍යකාලීන අවධියේ දී ලන්ඩන් නගරය තුල මිනිසුන් 250,000ක් සිටි අතර 17 වන සියවස වන විට එය 600,000ක් දක්වා වර්ධනය විය.

ක්‍රි.ව. 200 දී පමණ රෝම ශිෂ්ටාචාරය තම උච්චතම අවස්ථාවේ දී රෝම නගරය තුල මිනිසුන් මිලියනයකට ආසන්න ප්‍රමාණයක් සිටි බවට වාර්තා හමුවේ. එකල ලොව වැඩියෙන් ම මිනිසුන් ප්‍රමාණයක් සිටි නගරය එය යි. 13 වන ශතවර්ශයේ දී චීනයේ කායිෆෙන්ග් නගරයේ ද මිලියනයකට ආසන්න ජනගහනයක් සිටි බවට සොයාගෙන තිබේ.

ඈත අතීතයේ මහා පරිමාණ ජනගහනයක් සිටි නගර ලැයිස්තුවට මෑතක දී තවත් නගරයක් එකතු වී තිබේ. ඒ වර්තමාන කාම්බෝජයේ අංකෝර් නම් වූ ප්‍රදේශය යි. 13 වන ශතවර්ශයේ දී අංකෝර් හි මිනිසුන් 900,000කට ආසන්න ප්‍රමාණයක් සිටි බවට පුරාවිද්‍යාඥයන්ට සොයා ගැනීමට හැකි විය.

අංකෝර් වට්

අංකෝර් ප්‍රදේශය ලොව පුරා ප්‍රකට වූයේ අංකෝර් වට් නමින් හැදින්වෙන බෞද්ධ ආගමික සිද්ධස්ථාන නිසාවෙන්. මෙම සිද්ධස්ථානය එම ප්‍රදේශයේ තිබූ ආගමික සිද්ධස්ථාන සිය දහස් ගණනින් එකක් පමණි. මෙම ප්‍රදේශයේ පුරාවිද්‍යා කැනීමකට ලක් කල යුතු ප්‍රදේශ හා භූ විද්‍යානුකූල සවිස්තර සිතියමක් මෑතක් වන තුරු නිර්මාණය කර තිබුනේ නැත.

පුරාවිද්‍යාඥයන් මෙහි සිටි ජනගහනය නිර්ණය කලේ එම සිතියම් භාවිතයෙන්. මෙම සිතියම් නිර්මාණය සදහා ඔවුන් භාවිතා කලේ LiDAR නම් සංවේදක උපාංගයක්. මෙමගින් කුඩා ලේසර් කදම්බයක් නිකුත් කරන අතර එම ලේසර් කදම්බය යම්කිසි බාධකයක වැදී නැවත සංවේදක උපාංගය වෙත පැමිණෙයි. එසේ පැමිණි විට LiDAR සංවේදක උපාංගයෙන් ලේසර් කදම්බය නිකුත් වී නැවත පැමිණීමට ගතවන කාලය මැන බාධකයට ඇති දුර ගණනය කරයි. 

නාවික ගමනාගමනයේ දී භාවිතා වන SONAR මගින් ද සිදු කරන්නේ මෙම කාර්යයම යි. නමුත් එහි දී භාවිතා වන්නේ සංඛ්‍යාතයෙන් වැඩි ශබ්ද තරංග යි. ස්වාභාවිකව ද අපට මෙය හමුවේ. ඒ වවුලන් මාර්ගයෙනි. වව්ලෝ රාත්‍රියේ දී පාර සොයාගන්නේ ශබ්ද තරංග නිකුත් කිරීමෙනි. එමගින් එම තරංගය බාධකයක වැදී නැවත පැමිණීමට ගතවන කාලය ඔස්සේ බාධකයට ඇති දුර ගණනය කල හැකියි. 

LiDAR සංවේදක උපාංගයේ ඇති විශේෂත්වය වන්නේ එය ඉහත කී ක්‍රියාව තත්පරයකට මිලියනයකට අධික වතාවක් සිදු කිරීමයි. එමගින් ඉතා නිවැරදි දත්ත ප්‍රමාණයක් රැස් කරගත හැකියි. මෙම දත්ත ඔස්සේ එම උපාංගය තුලින් ම ත්‍රිමාන (3D) සිතියමක් නිර්මාණය කල හැකියි. පුරාවිද්‍යාඥයන් මෙසේ සිතියම්ගත කිරීමට මාස කිහිපයක් හෝ වසර කිහිපයක් ගතවෙයි. එයත් ඉතා නිවැරදි නැත. නමුත් මෙම තාක්ෂණය ඔස්සේ වසර කිහිපයකින් සිදු කරන දේ දින කිහිපයකින් සිදු කල හැකියි. කාලයත් ඉතිරි වේ ඉතාමත් නිවැරදි දත්ත ප්‍රමාණයක් එකතු වේ. 

ලංකාවේ මෙවන් තාක්ෂණයක් කැනීම් කටයුතු සදහා භාවිතා වනවාදැයි හරිහැටි නොදනිමි. නමුත් මේ තාක්ෂණය භාවිතා කලහොත් ඉදිරි වසර කිහිපයේ වැඩ කටයුතු ඉතා කාර්යක්ෂම වන බව නිසැකයෙන් ම කිව හැකියි.

මම විශ්වවිද්‍යාලයේ අවසන් වසරේ සිටි කාලයේ දී අපගේ කණ්ඩායම් ව්‍යාපෘතිය සඳහා අප යොදාගත්තෙත් LiDAR සංවේදක උපාංගය යි. එම උපාංගය ඩ්‍රෝනයකට සම්බන්ධ කරමින් ගුහා සිතියම්ගත කල හැකි ඩ්‍රෝනයක් අපි නිර්මාණය කළෙමු. ඔබ Aliens චිත්‍රපට මාලාව නරඹා ඇත්නම් එහි ද මෙවැනි උපාංගයක් තිබෙනු දක්නට හැකියි.

කෙසේ නමුත් මේ නව තාක්ෂණ නිවැරදිව භාවිතා කිරීම නිසා මෙතෙක් නොදැන සිටි අංකෝර්හි ජනාකීර්ණත්වය සොයාගැනීමට හැකි වූ අතර අපට ද එය භාවිතා කලහොත් අරුම පුදුම තොරතුරු රැසක් නුදුරු අනාගතයේ දී අනාවරණය කරගත හැකියි.