මෙතෙක් සොයාගත් ලොව පලමු කිරි බෝතල්

කුඩා අත දරුවෙක්ව සෞඛ්‍යාරක්ෂිතව ඇති දැඩි කිරීම සුළුපටු කරුණක් නොවේ. මීට වසර දහස් ගණනකට උඩ දී එනම් ප්‍රාග් ඓතිහාසික යුගයේ දී කුඩා දරුවෙක් ඇති දැඩි කිරීම ලේසි පහසු කරුණක් නොවන්නට ඇත. හිසට හරිහමං නිවහනක් නොමැතිව තැනින් තැන ඇවිද යමින් සතුන් සමග කරට කර සටන් කර පොර බැදූ ජීවිතයක් හිමි වූ ඔවුන්ට දරුවෙක් රැකබලා ගැනීම නිසැකයෙන් ම අසීරු කර්තව්‍යයක් වන්නට ඇත.

පුරාවිද්‍යාඥයෝ ඒ ගැනත් සිතේ තබාගෙන කැණීම් කරනා අතරතුර විශේෂ යමක් සොයාගන්නට හැකි විය. ඒ කුඩා බඳුන් විශේෂයක්. එය කෙසේ ද කීවොත් මිත්‍යා සතෙකුගේ මෙන් හැරහුරුවට නිමවා ඇති එක් කෙළවරක කුඩා කටක් ඇති බඳුන් කිහිපයක්. මෙම සුවිශේෂී සොයාගැනීම සිදුකලේ ජර්මනියේ දී. බැලූ බැල්මට නම් මේවා කුඩා ළමුන්ට කිරි පෙවීමට භාවිතා කල බඳුන්. 

අදත් අම්මලා ළමුන්ට කිරිපෙවීමට කුඩා පොරොප්පයක් ගසා කුඩා කිරි බෝතලයක් ළමයින්ට දෙති. ඉහත කී සොයාගැනීමේ හැටියට නම් එවන් ආකාරයේ දෙයක් අද අම්මලා පමණක් නොව මීට වසර 5000කට එපිටින් සිටි අම්මලා ද සිදුකර ඇත. 

මීට පෙරත් කැණීම් වල දී ළමා සිරුරු වලින් සොයාගත් දත්ත වලට අනුව එකල කුඩා ළමයෙක් මව්කිරි වෙනුවට වෙනත් කිරි වර්ග බීම මාස හයේ දී ආරම්භ වී එය වයස දෙක හෝ තුන වනතෙක් තිබෙන බව සොයාගෙන තිබේ. මෙවන් ආකාරයේ කුඩා කිරි බඳුන් පළමුව සොයාගත්තේ ජර්මනියෙන් ම නොවේ. නමුත් මේ ජර්මනියේ සොයාගැනීම විශේෂ කාරණා දෙකක් නිසා වැදගත් වෙනවා. 

ජර්මනියෙන් හමු වූ මෙම කුඩා කිරි බඳුන් සියල්ල කැඩී බිඳී නොතිබූ අතර ඒවා හොද තත්ත්වයේ පැවතුනා. එනම් වසර පන්දහසකට පෙර සිටි මවක් තම දරුවාට කිරි බීමට ලබාදුන් බඳුන ඒ ආකාරයෙන් ම සොයාගැනීමට පුරාවිද්‍යාඥයන්ට හැකියාව ලැබුනා. 

මෙම බඳුන් තව පරීක්ෂා කල විට ඔවුන් සොයාගත්තේ ඒවා තුල බැටළුවන් සහ එළදෙනුන්ගේ කිරි අඩංගු වූ බවයි. සතෙකුගේ කිරි හොදින් උතුරවා නොගතහොත් එම කිරි තුලින් බැක්ටීරියා වැනි දෑ දරුවාගේ ශරීරයට ගොස් දරුවා ආසාදනය විය හැකියි. මෙම කිරි බී එකල ළමුන් මියගියා වන්නට ද හැකියාව තිබේ.

නමුත් මවිසින් ඉහත කී විශේෂ හේතුව එය නොවේ. එය නම් මෙම බඳුන් අයත් වන කාල වකවානුව. බැටළුවන් හා එළදෙන්නු මිනිසුන් සමග එකට ජීවත් වූයේ මිනිසුන් සංචාරක ජීවිතය අතහැර වගා කිරීම් පටන් ගත් අවධියේ දී. නමුත් මෙම බඳුන් අයත් වන්නේ ඊටත් පෙර ප්‍රාග් ඓතිහාසික අවධියට. 

මිනිස්සු සංචාරක ජීවිතයෙන් එඬේර ජීවිතයට සංක්‍රමණය වූයේ එකවර නොවේ. මෙය ක්‍රමික විකාශනයක ඵලයක්. සංචාරක ජීවිතයත් එඬේර ජීවිතයත් අතර කාල පරාසයක් ද පවතියි. එනම් මිනිස්සු එඬේර ජීවිතයට හුරු වන අවධිය යි. මෙම අවධි වල සාක්ෂි සොයා ගැනීම ඉතාමත් දුලබ සිදුවීමක්. මිනිස්සු එළදෙන්නු හා බැටළුවන් සමග සමීප වූ මුල් වකවානු වල දී එම සතුන්ගෙන් කිරි ලබාගත් බඳුන් සොයාගැනීමත් ඉතා දුලබ සිදුවීමක්. එවන් සොයාගැනීම් ගැන නිතර අසන්න ලැබෙන්නේ නැහැ.

ළමුයින්ගේ ඇඬීම නවත්වා සන්සුන් කිරීමට මිත්‍යා සතුන්ගේ මෙන් මැටි බඳුන් සකසා ඔවුන්ගේ බඩගින්න නිවා දැමීමට ඒ තුලට සත්ව කිරි දමා කුඩා හොටක් එහි සෑදු වසර පන්දහසකට එහා පවුලෙන් අපට කියාපාන තවත් දෙයක් ඇත. වසර පන්දහසක් ගෙවුන ද දෙමව්පියන් දරුවන් කෙරේ වූ රැකවරණය වෙනස් වී නැත.