ශ්‍රේෂ්ඨ යතිවරයාණෝ - වර්තමාන දලයි ලාමා තුමාගේ ජීවිත කතාව [1 කොටස]

ටිබෙට් වැසියන් 1933 වසර හදුන්වන්නේ දියකුරුළු වර්ෂය ලෙසයි. තුප්තොර ජියොත්සො නම් දහතුන්වන දලයි ලාමා තුමා මියගියේ මෙම වසරේදීය. මෙම පුවත ටිබෙට් වැසියන්ට ඉතා ශෝකජනක පුවතක් විය. දහතුන්වන දලයි ලාමා තුමා මියගිය පසු ඔහුගේ පුනරුප්පත්තිය සෙවීම සදහා වහා කටයුතු කරන ලදි. එසේ වූයේ සෑම දලයි ලාමා වරයෙක් ම ඊට පෙර සිටි දලයි ලාමාවරුන්ගේ පුනරුප්පත්තියක් වූ බැවිනි.

13 වන දලයි ලාමා තුමා

මෙහිදී ප්‍රථමයෙන්ම සිදු කල කාර්යය වූයේ පුනරුප්පත්තිය ලැබූ ළඳරුවා තෝරාගෙන ඔහු වැඩි වයසට එළඹෙන තුරු රාජ්‍ය පාලනය කිරීම සදහා සුදුසු යුවරාජ ලාමා වරයෙක් පත් කර ගැනීමයි. මෙය ජාතික මණ්ඩලය විසින් සිදු කරන ලදි. රාජ්‍ය මණ්ඩලයේ දිවැස් කීමේ තලතුනා ලාමාවරුන් විසින් මෙම පුනරුප්පත්තිය කොතැනක සිදු වූවා දැයි සොයා බැලීම ඊළඟ කර්තව්‍යයි.

මේ අනුව දලයි ලාමා තුමා මියගිය පසු උන්වහන්සේගේ සිරුර සිහසුනක වාඩිවී සිටින ආකාරයකට සකසා ලාෂා නුවර උන්වහන්සේගේ ගිම්හාන මාලිගය වන නොර්බුලිංකා ප්‍රාසාදයෙහි දකුණට මුහුණලා සිටින සේ තබන ලදි. දවස් කිහිපයකට පසු දැකගත හැකි වූයේ උන්වහන්සේගේ මුහුණ පෙරදිග දෙසට හැරී තිබෙන බවයි. ශරීරය තිබූ ශුද්ධ ස්ථානයේ ඊසාන දෙසින් තාරකාවක හැඩය ගත් හත්තක් හදිස්සියේ හටගත්තේ මේ අවධියේය. මේවායින් හා තව තවත් සලකුණු වලින් ගම්‍ය වූයේ දලයි ලාමාගේ නව උපත සෙවිය යුතු දිශාවයි.

13 වන දලයි ලාමා තුමා අවසාන කාලයේදී

1935 එනම් වනවරාහ වර්ෂයේදී යුවරාජ ලාමා ලාෂා නුවරට ගිණිකොණ දෙසින් සැතපුම් අනූවක් පමණ ඈතින් පිහිටි ඡොබොර්ගයාලි නම් ස්ථානයේ වන ලහමෝයි ලට්සො නම් ශුද්ධ විල කරා ගියේය. ඒ මෙම විල මගින් අනාගතය පිලිබඳ දර්ශනයන් දැකිය හැකි බව ටෙබෙට් ජනයා විශ්වාස කල නිසාවෙනි. දින කිහිපයක් එහි භාවනා කරමින් සිටි යුවරාජ ලාමා තුමාට දැකගත හැකි වූයේ 'අ,ක,ම' යන අකුරු තුන ද පච්ච ගලින් හා රන් වලින් තනන ලද පියස්සක් ඇති විහාරස්ථානයක් හා පච්ච උළුකැට සහිත පියස්සකින් යුතු නිවසක් ය. මෙම දර්ශනය පිලිබඳ විස්තරය කිසිවකු දැන නොගැනීම උදෙසා එහි සම්පූර්ණ විස්තරයක් ලියා එය රහසිගතව ආරක්ෂා කලේය. ඉන්පසු යුවරාජ ලාමා ද අනෙක් ඉහළ පෙළේ ලාමාවරුන් ද උත්සහ කලේ මෙම දර්ශනයෙන් දුටු ස්ථානය සොයා ගැනීමටයි.

ලහමෝයි ලට්සො විල

ශීත කාලයේදී දෙඛාම් ප්‍රදේශයට මෙම ලාමාවරුන් පැමිණි විටදී ඔවුන්ට කුම්බුම් විහාරස්ථානය දැනගත හැකි විය. එය දර්ශයයේ දුටු ආකාරයේ එකක්ම විය. එහි තක්සේර් ගමේදී පච්ච උළුකැට යෙදූ නිවසද දක්නට හැකි විය. එම නිවසට යාමට පෙර කණ්ඩායමේ නායකයා මෙම නිවසේ දරුවන් සිටින්නේදැයි සොයා බැලීය. එවිට ඔවුන්ට සොයාගත හැකි වූයේ අවුරුදු දෙකක් පමණ වයසැති දරුවෙක් එහි සිටින බවයි.

වර්තමාන දලයි ලාමා තුමා කුඩා කල ජීවත් වූ නිවස

මේ අනුව පෙර කණ්ඩායමෙන් දෙදෙනෙක්, සේවකයෙක් හා මගපෙන්වීම සදහා ප්‍රදේශවාසී නිලදාරීන් දෙදෙනෙක් එම නිවස කරා ගියේය. එහි යන විට සැබෑ නායකයා වූ ලාමාවරයා සේවකයෙක් මෙන් වෙස් වලාගෙන සිටි අතර උන්වහන්සේ කිවුත් සාං රින් පොකේ නම් විය. නායකයා ලෙස වෙස්වලාගත්තේ ලොසාං තිසෙවොං නම් නිළදාරියෙකි. නිවසට ඇතුළු වූ විට එහි මව හා පියා වෙස්වලාගත් නායකයා සැබෑ නායකයා ලෙස වරදවා හැදින නිවස තුලට පිලිගත්තේය. අනෙක් අය සේවකයන් සිටිනා තැනට යාමට විය. සැබෑ ලාමා වරයාට පලමු වතාවට කුඩා දරුවාව දැකගත හැකි වූයේ මේ අවස්ථාවාදීයි. එම ලාමා තුමා දුටු විගස, දරුවා ලාමා තුමා වෙත පැමිණ උකුලේ වාඩි විය. බැටළු හම් වලින් සාදනු ලැබූ වස්ත්‍රයකින් සේවකයෙක් මෙන් ලාමාවරයා සැරසී සිටි නමුත් ඔහු පැලැද සිටියේ දහතුන්වන දලයි ලාමා තුමා භාවිතා කල නා ගුණ වැලයි. දරුවා එම නා ගුණ වැල ඉල්ලූ පසු සැබෑ ලාමාවරයා , තමන් කවුරුන්දැයි පවසන්නේ නම් එය ලබා දෙන බවද පැවසීය. ඒ අනුව කුඩා දරුවා ලාමාවරයාව හා ලාමාවරයා මෙන් වෙස්වලාගත් නිලධාරියාව නම් වලින් පැවසීය.

වර්තමාන දලයි ලාමා තුමා කුඩා අවධියේදී

එදින මෙම කණ්ඩායම එම නිවසෙහි නතර වූ අතර පසුදින මොවුන් නිවසින් නික්ම යන්නට වන විට කුඩා දරුවාද ඔවුන් සමඟ යන්නට වුවමනා බව පැවසීය.

මෙතෙක් මෙම පිරිස පැමිණි කාරණය නිශ්චිතවම දරුවාගේ මව හෝ පියා නොදැන සිටියේය. දින කිහිපයකට පසු උසස් ලාමාවරුන් නිවසට පැමිණි පසු දෙමව්පියන්ට වැටහී ගියේ මෙය සැබවින්ම ලාමාවරයෙක්ගේ පුනරුප්පත්තියක් බවයි. මන්ද ටිබෙටයේ ලාමාවරුන්ගේ පුනරුප්පත්ති බොහෝ දෙනෙක් සිටි බැවිනි. දරුවාගේ වැඩිමහල් සහෝදරයා ද ලාමාවරයෙක්ගේ පුනරුප්පත්තියක් ලෙස සැලකුණි. දෙමව්පියන් මෙම කුඩා දරුවා දලයි ලාමාගේ පුනරුප්පත්තිය බවට කිසිවිට සිතුවේ නැත.
පුනරුප්පත්තිය ලැබූ දරුවාට පෙර භවයේ ලාමාවරයා භාවිතා කල වස්තූන් හදුනාගත හැකි බව ඔවුන් විශ්වාස කලෝය. මේ හේතුවෙන් මෙම කුඩා දරුවාටද එම ද්‍රව්‍ය පෙන්වා පරීක්ෂණයක් පවත්වන ලදි.

වර්තමාන දලයි ලාමා කුඩා කල

පලමුව පෙර දලයි ලාමා වරයා භාවිතා කල කළු නා ගුණ වැල සහ එයට සමාන තවත් නා ගුණ වැලක් ගෙන ලමයාට පෙන්වූ විට. හේ නිවැරදි එක තෝරාගත්තේය. ඉන්පසු කහ නා ගුණ වැල් දෙකක් ද සේවයන් කැදවීම සදහා භාවිතා කල බෙර දෙකක් ද සැරයැටි දෙකක් ද ලමයා හමුවේ තිබූ විට ඔහු නිවැරදිව පෙර දලයි ලාමාවරයා භාවිතා කල දෑ තෝරාගත්තේය. සැරයැටි දෙක ඉදිරිපත් කල විට ලමයා පලමුව තෝරාගත්තේ වැරදි සැරයැටියකි. ඉන්පසු ටිකකට පසු එම සැරයැටිය තබා අනෙක් සැරයැටිය තෝරාගත්තේය. ඉන්පසු පෙර සැරයැටිය නැවත ගෙන සැරයැටි දෙකම තෝරාගත්තේය. පසුව අනාවරණය වූයේ මුලදී තෝරාගත් සැරයැටිය පෙර දලයි ලාමාවරයා කලක් භාවිතා කර කිවුත්සාං රින්වොකේ නම් වෙනත් ලාමාවරයෙක්ට ලබා දුන් බවයි.


මූලාශ්‍ර:
1)තිබ්බතයේ බෞද්ධ මහා සංහාරය - ජස්ටින් විජයවර්ධන
2) https://en.m.wikipedia.org/wiki/Dalai_Lama
3) https://en.m.wikipedia.org/wiki/13th_Dalai_Lama
4) https://en.m.wikipedia.org/wiki/14th_Dalai_Lama