මරණයේ හඬ [කෙටි කතාව]

“අත අරිනවා එයාව” පාරෙන් එපිට පිට්ටනියේ සිටි ගොළු ළමයාට කරදර කරමින් සිටි ලොකු ළමුන් දෙදෙනා එළවමින් මම කියා සිටියෙමි. ඔහු කාගේ කවුරුදැයි කියන්න මම කිසිත් නොදනිමි. නමුත් ඔහු මගේ වයසේ අයෙක් විය යුතු යැයි සිතුවේ ඔහුගේ ශරීර ප්‍රමාණයෙන්. ගම අතහැර නගරයට පැමිණි දා පටන් ඔහු පිට්ටනියේ සිට අපේ නිවස දෙස බලා අතේ ඇඟිලි වලින් මොනවදෝ කරනවා අනන්තවත් දැක ඇත්තෙමි.

දිනපතා මම ඉස්තෝප්පුවට පැමිණෙන විට ඔහු සිටින්නේ පිට්ටනියේ හෝ ඔහුගේ නිවසේ ඉදිරිපිට ය. කොහේ සිටියත් සිටින්නේ කිසිවක් නොකර ඔහේ ඉඳගෙන ය. නමුත් මා දුටු විට සුපුරුදු ආකාරයට ඇඟිලි වලින් සෙල්ලම් කරන්නට පටන් ගනියි. බොහෝ අවස්ථාවල දී මෙය අත්දැක තිබුනත් ඔහු ඒ ඇඟිලි වලින් සිදුකරන සෙල්ලම තේරුම්ගැනීමට මට නොහැකි විය.

දැන් ගෙවෙන්නේ ඉතා ග්‍රීස්ම කාලයක්. කොළ පැහැයෙන් වූ කොළ අතු දක්නට ලැබෙන්නේ කලාතුරකින්. මේ හමනා සුළගෙනුත් දැනෙන්නේ රස්නයක්. මේ නිසා මගේ මව මට නිතර කොමඩු ආදී කෑම ආහාරයට හුරු කළා ය. දිනපතා මෙය කෑමට ඇබ්බැහි වූ මම පුරුද්දක් ලෙස නිවසේ ඉදිරියට වී පාර දෙස බලාගෙන කොමඩු කෑමට හුරු වී සිටියෙමි. මෙසේ සිටිනා සෑම විටකම පාරෙන් එපිට නිවසේ සිටි ගොළු ළමයා තම අතින් සෙල්ලම් කරනවා මම දිටිමි.

එදිනත් කොමඩු කෑම සදහා මම ඉස්තෝප්පුවට වී සිටියෙමි. ගොළු ළමයත් වෙනදා මෙන් පිට්ටනියේ වැට අසලට වී ඇඟිලි සමග සෙල්ලම් කරමින් සිටියේ ය. පෙර දිනයක දී ඔහුට කරදර කළ ළමුන් දෙදෙනා මෙදිනත් පිට්ටනියේ පසෙකින් ඔහු වෙත එනවා මම දුටිමි. ඔහුට දුවන්න යැයි කීමට අවස්ථාවක් මට ලැබුනේ නැත.

“අහකට වෙනවා මෝඩයා…” යැයි කියමින් ඔවුන් දෙදෙනා ගොළු ළමයාව බිමට තල්ලු කළෝ ය.

ඔවුහු එයින් නතර වූයේ නැත. එකෙක් ළමයාව තණකොට පිට්ටනිය දිගේ ඇදගෙන ගිය අතර අනෙකා ඔහුගේ පිටුපසට තම කකුළෙන් වැරෙන් පහර දුන්නේ ය. මෙය තවත් බලා සිටීමට නොහැකි වූ මම කොමඩු කැබැල්ල බිම දමා නිවස තුලට දිව්වේ පහුගිය නිවාඩු මාසයේ දී උණබට වලින් සෑදූ දුන්න රැගන ඒමට යි. ඊතලත් උණ බටවලින් සාදා තිබුණු අතර ඒවා තියුණු කිරීමට ඒවායේ අගට ටොනික් මූඩි සවි කර තිබුණි.

මම මේවා රැගෙන පිට්ටනිය වෙත දිව්වෙමි. ගොළු ළමයා බිම පෙරළී තම අත් දෙකෙන් මුහුණ වසාගෙන සිටියේ ය. අනෙක් ළමයි දෙදෙනා දිගින් දිගටම පහර දෙමින් සිටියෝ ය. ගොළු ළමයා මොනවදෝ කීමට උත්සහ කළත් කිසිවක් කටින් පිටවූයේ නැත.  නමුත් ගතවූයේ සුළු මොහොතකි. සතෙක් මරණයට පෙර අවසන් හුස්ම පිටකරන ශබ්දය මෙන් හීන් කෙඳිරිල්ලක් මට ඇසුනි. මට මෙය මාගේ අවසන් හුස්ම වනතෙක් මතකයේ රැඳේ.

මම පිට්ටනියේ දොරටුව අසලට වී උණබට දුන්නත් අතැතිව රෞද්‍ර පෙනුමක් අයාගෙන තඩිබාන ළමුන් දෙදෙනා දෙස බලාගෙන උන්නෙමි. ඔවුනුත් මා දෙස බලා;

“මෙන්න ඉන්නවා තව කෙනෙක් සෙල්ලන් බඩුත් උස්සගෙන…” කියා හයියෙන් සිනාසුනෝ ය.

“ආයෙත් මේ ළමයට ගැහැව්වොත් බලාගෙනයි…” යැයි මම ඔවුන්ට කියා අවසන් වූයේත් නැත. එකෙක් බිම වැටී සිටි ළමයාට කකුළෙන් තවත් පහරක් ගැසුවේ ය.

මගේ කේන්තිය ඉහවහා ගියේ ය. උණ බට දුන්න අතට ගත් මම එයට ඊතලයක් ද දමා ඔවුන් වෙත එල්ල කළෙමි. මෙය දුටු ඔවුන් ගොළු ළමයාට පහර දීම නවතා අඩියක් දෙකක් මා දෙසට පිය නගන්නට විය. මගේ අත වෙව්ලන්නට පටන් ගත්තත් කෙසේ හෝ දුන්න ඔවුන් වෙත එල්ල කර තබාගැනීමට සමත් වුනෙමි. ඔවුන් මට උසුළු විසුළු කරන්නට වූයෙන් මම මගේ පළමු හී පහර මුදා හැරියෙමි. එය ඔවුන් අසලට වැටුනත් කිසිවෙකුට වැදුනේ නැත. දෙවැනි හීය ද විද්දෙමි. එයටත් අත්වූයේ කලින් ඉරණම ය. ඉන්පසු මට උසුළු විසුළු කරමින් සිටි ළමුන් දෙදෙනා ගොළු ළමයාට නැත වරක් පයින් ගසා සිනහ වෙමින් දිව යන්නට විය.

මම ගොළු ළමයා වෙත ගොස් ඔහුවත් රැගෙන ඔහුගේ නිවසට ගියෙමි. ඔහුගේ වැඩිමහල් සොහොයුරිය එහි සිටි අතර මම සිදුවූ සියල්ල ඇයට පැහැදිලි කර දුන්නෙමි. බොහෝ දිනක් මගේ සිතට වද දුන් පැනයක් ඇයගෙන් ඇසීමට සිත් විය.

“මම ගොඩක් වෙලාවට දැකලා තියෙනවා මෙයා මං දිහා බලාගෙන ඇඟිලි වලින් සෙල්ලම් කරනවා. ඒ සෙල්ලම මොකක්ද?” මම මාගේ කුතුහලය සිඳ ගැනීමට ඇසුවෙමි.

“ඒ සෙල්ලමක් නෙමේ. එයා ඒ කතා කරනවා. ඔයාට ආදරෙයි කියලයි කියන්නේ. පොඩි කාලේ ඉඳන්ම ඇහෙන්නෙත් නෑ කතා කරන්නත් බැහැ”

මා මෙය විශ්වාස කළේ නැත. කාට හෝ අත්වලින් කතා කළ හැකිද? මම නිවස වෙත ගියෙමි.

දැන් වසරක් දෙකක් පමණ ගෙවී අවසානය. නිවැසියන් මාව දුර බැහැර පාසලකට යවන්නට සියල්ල සූදානම් කළ අතර මට නවාතැන් ගැනීමට සිදුවන්නේ බෝඩිමක ය. මුලදී පටන් මම මෙම යෝජනාවට අකමැති වූ අතර අවසානයේ දී මගේ කැමැත්තට කිසිදු බලයක් හිමි නොවුනි.

බෝඩිම වෙත යන දවස අදය. යාමට කිසිදු කැමැත්තක් නොවූ නිසා වාහනය නිවස ඉදිරියට පැමිණ තිබියදී නිවසින් පැන පාර දෙසට දිව්වෙමි. මෙය දුටු මගේ වැඩිමහල් සහෝදරයන් දෙදෙනාද මා පසුපස එළවන්නට විය. මා පිට්ටනිය වෙත ගියේ ඔවුන්ගෙන් බේරී පැනගැනීමට වුවත් එයින් සිදුවූයේ මම එකතැන කොටු වීමයි. මාගේ සහෝදරයන් පැමිණ මාව ඔවුන්ගේ ග්‍රහණයට නතු කර ගත්තේ මා හට හෙළවීමට නොහැකි වන ආකාරයට යි. එකෙනෙහිම මම කකුළ පැටලී බිම වැටුණි. බිම වැටුනු විගස අප අසලට කවුරුන් හෝ ගල් කැට විසිකරනවා දුටුවෙමි.

ඒ වෙන කවුරුත් නොව මාගේ අසල්වැසි ගොළු ළමයා ය. මාගේ සහෝදරයෝ මාව උසුලාගෙන බෝඩිමට යන වාහනය වෙත යන විට ගොළු ළමයාත් අප පසුපස ඇවිදින් වැට අසල නතර විය. වාහනය ඉදිරියට ඇදෙත්ම ඔහු තවත් ගල් කැටයක් ගෙන වාහනය දෙසට විසි කළේ ය. එදිනයි මට වැටහුනේ ඔහුගේ හස්ත සංඥාව සැබෑවක් බව. ඔහු සිතන්නට ඇති මගෙන් පිටවූයේ සතෙක් මියයාමට පෙර නගන හඬක් කියා.

ඒ මගේ පන..! [කෙටි කතාව]

 එදා වැහිබර දවසක්. සාමාන්‍යයෙන් වැහිබර දිනයක හොදවැයින් කෝපි එකක් සහ පොතක් ඇත්නම් ඊට වඩා දෙයක් අවශ්‍ය නැතැයි කියුවද මට නම් එය පෑහුනේ නැත. එවැනි දිනයක මට අවශ්‍ය වන්නේ පොරෝනයෙන් හිස සිට දෙපතුල දක්වාම වසාගෙන නිදා ගැනීමටයි. එදිනත් මා සිදු කලේ එයමයි.

නිදාගෙන සිටින විට පොරෝනය යටින් කවුරුන් හෝ කකුල කිති කවමින් උඩට ඇදෙන බව මට දැනුනි. මගේ කලවා පෙදෙසට පැමිණි විට සිරුර පුරා විදුලිය යාමක් මෙන් මට දැනෙන්නට විය. මේ වන විට මගේ ඇඟේ මවිල් කෙලින් වී හිරිගඩු ද පිපී තිබුණි. ඒ වැස්සට ද එසේත් නැත්නම් මේ පැමිණෙන අමුත්තා නිසයි හරිහැටි කීමට අපහසුයි. මට තවත් ඉවසා සිටීමට නොහැකි වූ නිසා මම පොරෝනය ඔසවා බැලුවෙමි.

‘ඒ මගේ පන!’

සිනාසී මා දෙස බලා සිටියේ වසර ගණනාවක් හමු නොවූ ගජ මිතුරන් වසර ගණනාවකට පසු හමුවූ ලෙසයි. නමුත් අප දෙදෙනා දවසෙන් වැඩිමනක් කාලය ගත කරන්නේ එකටම ය. අප දෙදෙනා කෙතරම් කාලයක් ඒකට ගතකල ද සැම හමුවීමක්ම නැවුම් හමුවක් ලෙසයි මට දැනෙන්නේ.

හීන් සීරුවෙන් උඩහට ඇවිත් මගේ පපුව මත හිස තබාගත්තේ ‘මට ඔය හැර වෙන ලෝකයක් නෑ’ කියනා ලෙසයි. මම එසැනින්ම හිස අතගෑමට පටන් ගත්තෙමි. ඉන්පසු මම ඇගේ නළලට ආදරණිය හාදුවක් ද දුන්නෙමි.

හාදුව දී මගේ අත් දෙකෙන්ම ඇයව තදකර වැලද ගත්තේ මේ ලෝකයේ මම හැර වෙන අයෙකුට ඇයව ලබාගත් නොහැකි වන ආකාරයටයි. ඇයත් ඇගේ මුහුණ මගේ පපුව මත පිරිමැද්දේ ‘මම කොහෙවත් යන්නෙ නෑ. මම ඔයාගෙම විතරයි' යැයි කියන්නට උත්සහ කලාක් මෙනි.

වැස්ස තවත් තද කරන්නට විය. සීතලත් එන්න එන්නම වැඩි වීමට පටන් ගත්තේය. අයවත් වැසෙන ආකාරයට පොරෝනයෙන් අයවත් වසාගෙන ඇයත් සමග තවත් ගුලි වුනෙමි. දැන් නම් අපව දකින කෙනෙකුට වුවද මේ දෙදෙනෙක් නොව එක අයෙක් ලෙසයි සිතෙන්නේ. කෙසේවෙතත් අප දෙදෙනා දෙදෙනෙක් නොව එක අයෙක්. මට ඇයව හමුවූ දා පටන් හැඟෙන්නේ එලෙසටයි.

මම ඇගේ නළලට හාදුවක් දුන් පසු ඇය පෙරලා මගේ මුළු මුහුණම සිප ගැනීමට පටන් ගත්තාය. ඇයව නැවත්වීමට මට කිසිසේත් නොහැකි විය. ඇත්තෙන්ම කිවහොත් අයව නැවැත්වීමට මට අවශ්‍ය වුයේත් නැත. මන්ද ඒ වන විට මම එම අවස්ථාව උපරිමයට විදිමින් සිටි බැවිනි. ඇය සෑම දිනකම මාව මෙසේ සිප ගනියි. මා අසල වෙනයම් කවුරුන් හෝ සිටියත් යට එය කම් නැත. ඇය දිගින් දිගටම මාව සිප ගනියි. මුලදී අපගේ නිවැසියන්ට මෙය අමුතුම තාලයේ අත්දැකීමකි. මුල් කාලයේ ඔවුන් මෙය දුටු විටත් පිළිකුල් කල නමුත් දැන් නම් මෙය ඔවුන්ට හොදටම පුරුදුය. පිළිකුල් කරන්නෙත් නැත. 

අප දැන් අහාර ගන්නෙත් එකටමය. මම කන්නේ මොනවද, ඇයටත් එයම අවශ්‍ය වේ. මේ නිසා මගේ මවට දැන් මා වැනිම අයෙක් නඩත්තු කිරීමට සිදුවී ඇත. මව මා සමග මේ ගැන වරක් ගෝරනාඩු කෙරුවද දැන් එයත් විසදී තිබේ. සුමානෙකට වතාවක් අපි දෙදෙනා නිවස කිට්ටුවම පිහිටි මල් වත්ත වෙත ඇවිදීමට යන්නෙමු. එය අපටම වෙන්වූ කදිම තෝතැන්නකි. එහි ඇති මල් පිපුණු විල් සහ ඒවා සිපගන්නා ගස් අපව වෙනම ලෝකයකට කැඳවාගෙන යයි. එහිදී එන සිසිල් සුළඟ විඳිමින් සැමදාම මෙසේ සිටින්නට හැකිනම්… මම මෙයට සිහින මවමි. අප දෙදෙනා මෙම උද්‍යානය වෙත එන්නේ තවත් කාරණයක් සිතේ පෙරදැරි කරගෙන ය. දවසින් වැඩි කාලයක් නිවස තුලට වී සිටින ඇයට සමාජශීලී වන්නට හැකි වන්නේ මෙවැනි අවස්ථාවක පමණි. ඒ නිසා මේ ඇඟේ ප්‍රියතම දවස කීවාට වරදක් නැත.

මේ සියල්ල ගැන සිතමින් මම ඇයවත් තුරුළු කරගෙන ජනේලයෙන් පිටත එයින් රූටා වැටෙන ජල බිංදු දෙස බලමින් සිටියෙමි. මේත් සමගම කවුරුන් හෝ තරප්පු පෙළ නැගගෙන එන හඬක් මගේ කන වැකුනි, ඒ අම්මා විය යුතුයි. අද මෙම නිවසේ අප දෙදෙනා හැර සිටින්නේ ඇය පමණයි. ඇය කාමරයේ දොර විවෘත කර ඈ අතෙහි වූ කොස්ස මා දෙස දිගු කොට මෙසේ කියන්නට වූවා ය.

“ඔය බල්ලත් එක්ක සෙල්ලන් කරා ඇති. දැන්වත් මේ කාමරේ අස්කරගන්න”

චිත්‍ර තරඟය [කෙටි කතාව]

“අනේ අම්මේ එන්නකෝ… මේ බලන්න වහලෙන් වතුර වැටෙනවනේ” අක්කා ඇඳෙන් බිමට පනිමින් අම්මාට කන්නලව් කළා ය. “මේ හැම තැනින්ම වතුර බේරෙන්න අරන්”

අම්මා කර වූ පොල්තෙල් තම ඉරුණු සායෙන් ම පිහිදමමින් පැමිණියා ය.

“ඔන්න ඔය බේසමයි නෑඹිලිය යි අරන් ඉක්මනට මෙහාට වරෙන් පොඩ්ඩියේ” කුස්සියේ අම්මාට රෑ කෑම පිසීමට උදව් වෙමින් සිටි මට ඈ කියා සිටියා ය. සෙවිලි කල පොල් අතු වලින් නිවසේ වහලය සමන්විත වී තිබුනු අතර වැසි දාට එයින් තැනින් තැන වතුර බේරීම මොවුනට සුපුරුදු දෙයකි. නමුත් අද වෙනදාටත් වඩා වැසි ඇදහැලීම නිසා වැසි ජලය සාලයට ත් රූටන්නට විය. මම කියන පරක්කුවට නෑඹිලියයි කුඩා බේසමයි රැගන කාමරය වෙත දිවගෙන ගියෙමි.

කාමරයට පැමිණි පසු දුටු දෙයින් තිගැස්සුනු මගේ අතින් නෑඹිලියයි බේසමයි බිම වැටුනේ නොදැනුවත්ව මය.

“අයියෝ මගේ චිත්‍ර පොත”

මම බිය වූයේ කාමරයේ තිබූ වතුර කඳ දැක නොව, චිත්‍ර පොත මත තිබූ ජල බින්දු කිහිපය දුටු නිසයි. සිංහ ධේනුවක් තම පැටවුන්ව ආරක්ෂා කරගන්නා මෙන් මම චිත්‍ර පොත වෙත කඩා පැන දෑතින් ම බදාගෙන සායෙන් පිසදමන්නට වූයෙමි.

“මේ මක් වෙලාද? දීපන් කෙල්ලෙ ඔය නෑඹිලිය, පොල් අත්ත දිරලා ගිහින්” අම්මා කියා සිටියා ය.

“හෙට චිත්‍ර තරඟෙට ඇදපු චිත්‍ර තියෙන්නෙ මේකෙ. හොදම චිත්‍රය තියෙන කෙනාව කලාප තරගෙට යවනවලු” මම චිත්‍ර පොත දෑතින් බදාගෙන ම කියා සිටියෙමි.

“තරගෙ වගේද කෙල්ලෙ මේ වතුර කන්දරාව. ඕක පැත්තකින් තියලා වතුර අහක්කරන්න මට උදව් වෙයන්”

ඇය මෙසේ කීවත් ඇය තුල මාව චිත්‍ර තරගයට යැවීමට තිබුනේ දැඩි උනන්දුවකි. එසේ නොමැතිනම් ඇය හාල් පොත ජයවර්ධන මුදලාලි මහත්තයා ළඟ තබා චිත්‍ර පොතකුයි පැස්ටල් කූරු පෙට්ටියකුයි ණයට ගනියි ද?

මෙතෙක් පැත්තකට වී බලාසිටි අක්කා අම්මා වෙත හැරී “මෙහෙම තෙමීගෙන ඉන්න නන් අපි මොන එහෙකටද මුදලාලි මහත්තයට ගෙවල් කුලී ගෙවන්නේ.” යැයි කීවා ය.

“මම මීට කලින් කිව්වා බං මේ ගැන. එතකොට උන්දැ කියාපි ‘උඹලා එහෙනන් වෙන ගෙයක් හොයාගෙන පලයන්’ කියල. අපි කොහෙන් කියල ගෙවල් හොයන්නද?”

මීට කිසිවක් නොකියා අක්කා කරබාගෙන ම සිටියා ය. එදින රාත්‍රියෙන් වැඩිමනක් ගෙවී ගියේ කාමරයේ තිබුනු වැසි වතුර ඉවත් කිරීමේ කාර්යයටයි. පසුදින උදයේ මා හැර සියලු ම දෙනා නහය වසාගෙන නිවස තුල ඇවිදයන්නට වූයේ පෙර දින ඇදහැලුනු වැසි ජලය පල් වීම නිසයි. මට මෙම පල් වූ ජලය ප්‍රශ්නයක් නොවේ. පෙර දින සිටම මම චිත්‍ර තරඟය ගැන සිහින දකිමින් සිටියෙමි.

නංගී මෙදින පාසල වෙත ගියේ වෙනදාටත් වඩා උනන්දුවෙනි. පාසලේ විරාමය අවසන් වන තෙක් මා සිටියේ ඇඟිලි ගනිමිනි. මන්ද විරාමයෙන් පසු ඇත්තේ චිත්‍ර පාඩමයි. අද තමා හොදම චිත්‍ර තෝරගන්නා දවස. සතියකට උඩදි සුමුදු මිස් කීවේ කලාප තරඟෙට හොදම චිත්‍ර දෙක යවන බවයි.

‘හැමෝම චිත්‍ර ඇඳගෙන ඇවිල්ලා. ලස්සන ලස්සන පාට වලින්. ඒත් මාව තේරෙයි’ මම මටම කියා ගත්තෙමි.

සුමුදු මිස් සුපුරුදු සිනහව සමගින් පන්තිය තුලට පැමිණියා ය. මීට පෙර නොතිබුණු ආලෝකයක් පන්තිය තුලට ඇතුලු වූවාක් මෙන් හැගීමක් මා තුල ඇතිවන්නට විය.

“හොදයි ළමයි, හැමෝම ඇඳපු චිත්‍ර ටික එලියට ගන්න. වැඩිම ළකුණු ගන්න දෙන්නව කලාප තරඟෙට යවනවා.”

සැවොම තම පාසල් බෑගයෙන් චිත්‍ර පොත් එළියට ගන්නට විය. මම නම් මේ වන විටත් චිත්‍ර පොත මේසය මත තබාගෙට ලක ලැහැස්ති වී හමාරය. ඉස්සරහ පේළියේ සිට සුමුදු මිස් චිත්‍ර වලට ළකුණු දමාගෙන යයි. පනහා හැට හතලිස් පහ ආදී ගණන් මට ලාවට මෙන් පෙනේ. මෙය දුටු මගේ හද ගැස්ම එන්න එන්නම වැඩි විය. සුමුදු මිස් ටිකෙන් ටික මා අසලට පැමිණෙයි. ඇය මා අසලට පැමිණ;

“කෝ දෙන්න දරුවෝ ඔය පොත” යැයි කියා මා දෙසට ඇගේ දෑත් දික් කළා ය. මම පහළ බලාගත්වනම ඇය වෙත චිත්‍ර පොත පිළිගැන්වුයෙමි. මම ඈ දෙස හොරැහින් බලා නැවත මුහුණ පහළ හෙළුවෙමි. එසැනින් ඇය මගේ හිස අතගාමින් “ගොඩක් හොදයි” යැයි කියමින් පොත මගේ අතට දුන්නා ය. අසූවක්…! මිනිත්තුවක් පමණ මම මගේ චිත්‍රය දෙස බලා සිටියෙමි. මට මෙය අදහගන්නටත් නොහැකියි. ඇස් අසාගෙනම මම මෙම කාලය විදිමින් සිටියෙමි.

“කලාප තරගෙට හොදම චිත්‍ර ඇදපු නයනා සහ සුපුනිව කලාප තරගෙට යවනවා.” සුමුදු මිස් පන්තිය ඉදිරියේ කියා සිටියා ය.

සුපුනිත් චිත්‍ර අඳින්න හරි දක්ෂයි. ඇගේ චිත්‍රය අධික මිලැති වෛවර්ණ තීන්ත වලින් අලංකාර කොට තිබුණි. පන්තියේ අනෙක් අයට එවැනි තීන්ත මිලදී ගැනීම පවා හීනයක් විය. නමුත් ජයවර්ධන මුදලාලිගේ දියණිය වූ ඈ රිදී හැන්ද කටේ ගසා ඉපදුනු කෙනෙක් වීම නිසා මෙවන් දෑ ඇයට මහ දෙයක් නොවේ. චිත්‍ර පන්තිය අවසන් වූ පසු සැවොම සුපුරුදු පරිදි අනෙක් ගුරුතුමිය පැමිණෙන තුරු අනං මනං කතා කරමින් සිටියහ. නමුත් මට එසේ සිටිය නොහැකියි. මටනම් මෙය යුද්ධයක් දිනුවා හා සමානය. මෙය මහමෙරකි. මම නැවතත් චිත්‍ර පොත දිග හැර මගේ චිත්‍රය දෙස බලන්නට වූයෙමි. එසැනින් ම නැවතත් චිත්‍ර ගුරුතුමිය වූ සුමුදු මිස් පන්තිය වෙත පැමිණියා ය.

“ළමයි පොඩි නිවේදනයක් කරන්න තියෙනවා. කලාප තරඟයට යන්න වෙන්නෙ එක්කෙනාටයි” මෙය ඇසූ පන්තියේ අනෙක් ළමුන්ගේ මුහුනේ කිසිදු වෙනසක් සිදු වූයේ නැත. ඔවුහු මළානික ස්වරූපයෙන් ගුරුතුමිය දෙස බලාගත් ලෙසින්ම සිටියෝ ය. නමුන් මට හීන් දාඩිය දමන්නට විය.

“වැඩිම ළකුණු ගත්ත නයනට විතරයි චිත්‍ර තරගයට යන්න අවස්ථාව ලැබිලා තියෙන්නේ. මට මේ දැන් කිව්වේ අපේ ඉස්කෝලෙන් එක්කෙනෙක්ට විතරයි තරගයට සහභාගි වෙන්න පුලුවන් කියලා.”

සුමුදු මිස් සුපුනි දෙස හැරී “ඔයාට ලබන වතාවේ චිත්‍ර තරගෙට යන්න පුලුවන්නේ දරුවෝ. ඒ නිසා පැරදුනා කියල හිතන්න එපා. ඔයාගෙ හැකියාව ගැන සතුටුවෙන්න”

සුමුදු මිස් මෙසේ කීවත් සුපුනිගේ මුහුණින් කිසිදු හැඟීමක් පළ නොවුනි. ඇය කියවීමට ඉතා අමාරු චරිතයක්. චිත්‍ර තරගයට මා තේරුනු බවක් මම මුලින් දැනගත් විටදී ඉමහත් සතුටක් ඇතිවූ නමුත් ඒත් සමගම සුපුනි ගැන දුකක් ද ඇති වුනෙමි. ඇයත් සමග මේ ගැන කතා කරන්න යාමට මගේ සිත දුන්නත් ගත එයට විරුද්ධ විය. මා කෙදිනකවත් ඈ සමග කතා කර නෑ. මීට පෙර මම ඇයත් සමග කතා කිරීමට උත්සහ කළත් ඇය මා මගහරින්නට වූවාය. එමනිසා එදිනෙන් පසු ඇයත් සමග කතා කරන්නට මම නොගියෙමි.

පාසල අවසන් වූ පසු දිවගෙන නිවස වෙත ගියේ අම්මා හට මෙම සුභ ආරංචිය කීමේ නොනිත් ආශාව නිසයි.

“අම්මේ මම චිත්‍ර තරගෙට තේරුනා. ඉස්කෝලෙ නියෝජනය කරන්න මාව කලාප තරගෙට යවනවා කිව්වා.” නිවස වෙත දුවගෙන එමින් මම අම්මාට කිව්වෙමි.

“අනේ මගේ දක්ෂ කෙල්ල. උඹට දෙවියන්ගෙම පිහිට ආරක්සාව ලැබෙන්න ඕන” අම්මා මාව බදාගනිමින් කියා සිටියා ය. මෙයින් මට අම්මා ගැන ආදරයක් ද මම ගැන ආඩම්බරයක් ද දැනුනි. තරගය තිබෙන්නේ හෙට ය. තරගය දැන් තිබෙනවා මෙන් මම එයට සූදානම් වූයෙමි. හවස් වරුව පුරාම පරණ පත්තර කැබලි ගෙන අඟුරු කෑල්ලකින් චිත්‍ර ඇඳ තරගයට පුහුණු වූයෙමි. මේ අතර ඇඳිරි වැටෙනවාත් සමග කඩුල්ල අසලින් අම්මාට යමෙක් කතා කරන හඬක් ඇසුනි.

“කර්ලිනෝ..කර්ලිනෝ…විගහට ආවනන්… උඹට කියන්න කාරණාවක් තියෙනවා”

මෙය කන වැකුනු සැටියේම මම ඉස්තෝප්පුව වෙත ගියේ පැමිණ සිටින්නේ කවුරුන්දැයි දැකගැනීම පිණිසයි. ඒ වෙන කවුරුවත් නොවේ ජයවර්ධන මුදලාලි.

“කෙල්ලෙ උඹෙ අම්මට එන්න කියාපන්.”

මම කිසිවක් නොකියා ගේ තුලට රිංගුවෙමි.

“අම්මේ… අන්න ජයවර්ධන මුදලාලි මහත්තයා ඇවිත්. ඔයාට අඬගහනවා. ගිහින් බලන්න” මම කුස්සියට දිවගෙන විත් අම්මාට කිව්වෙමි.

“ඒ පාර මේ මනුස්සයා මොකාට එන්න හදනවද මන්දා… මං ගිය සතියේ කිව්වනේ ඉතුරු ගෙවල් කුලී වලට හරියන්න ලබන ඉරිදා වෙද්දි ලණු ඔතලා දෙන්නන් කියලා.” අම්මා මෙසේ කියමින් දොර අසලට යන්නට විය.

“මුදලාලි මහත්තයා මොකද මේ පැත්තේ…එන්න ඇතුලට” අම්මා බොරු සිනහවක් පාමින් මුදලාලි මහත්තයාට නිවස තුලට ඒමට ඇරයුම් කළාය. මුදලාලි මහත්තයා පැමිණ තිබෙන්නේ කුමක් සදහාද යැයි දැනගැනීමේ අටියෙන් මමත් පිටුපසටම වී සිටියෙමි.

“ඇතුලට එන්න ඕන නෑ. මෙහාට ආවනන්. කාරණයක් තියෙනවා කියන්න”

අම්මා කිසිවක් නොකියා කඩුල්ල අසළට ගියා ය.

“ඇයි මහත්තයා ඒ රෑ බෝවෙන වෙලාවේ?”

“ලබන සතියෙ මට මේ ගේ ඕනෙ”

“ඇයි මහත්තයා එකපාරටම එහෙම කියන්නේ… මම කිව්වන්නේ ගෙවල් කුලී වලට හිලව් වෙන්න ලණු කැරලි ගොතලා දෙන්නන් කියලා. වැඩිපුර හරි මම දෙන්නන්. එහෙම කියන්න එපා මහත්තයා. අපි කියලා කොහේ යන්නද?” අම්මා කලබලයෙන් කියාගෙන ගියා ය. වටේ පිටේ කිසිදු ශබ්දයක් නොමැති නිසා ඉස්තෝප්පුවේ සිටියත් මට මෙම සංවාදය හොදින් ඇසේ.

“එහෙම කියල හරියන්නෑ. මම උඹට වේලහනම කිව්වනේ මට මේ ගේ ඕනෙ කියලා. මගෙන් වෙන එකෙක් මේ ගේ  ඉල්ලුවා ලොකු ගානකට.” මුදලාලි මහත්තයා අම්මාගේ කියුම් ගණනකටවත් නොගෙන කියා සිටියේ ය.

“අනේ මහත්තයෝ එහෙම කරන්න එපා. අපිට පාරට බහින්නයි වෙන්නේ.”

“උඹේ කෙල්ල හෙට චිත්‍ර තරඟෙට තේරුණා කියලා ආරංචියි.” මුදලාලි මහත්තයා මෙසේ කියූ ගමන් අම්මා පුදුමයෙන් මෙන් බලා සිටියේ අනාගතය දත් සාස්තරකාරියක් මෙනි. මේ ඇසූ මම පුදුමයෙන් සිටියේ සාස්තරකාරිය කියනා දේ අසා සිටි අනාගතය නොදත් පුද්ගලයා මෙනි.

“අනේ මහත්තයෝ එහෙම කරන්න එපා. පොඩ්ඩි හෙන ආසාවෙන් හිටියේ මේ තරඟෙට.” අම්මා දෙඅත් වැඳගෙන කියා සිටියා ය. මුලදී ගේ ගැන කතා කළ ඔවුන් දැන් කතා කරන්නේ මගේ තරගය ගැනයි. මේ කිසිවක් තේරුම්ගැනීමට නොහැකිව මම තවත් උවමනාවෙන් කතාවට කන යොමා සිටියෙමි.

“තාම පොඩි කෙල්ලනේ මහත්තයෝ…ඒකිට දුක හිතෙයි…”

“මට ඒවට කාරි නෑ… මගේ කෙල්ල හෙට තරගෙට යනවා. උඹලා හෙට ඉස්කෝලෙ ආවොත් දවල් වෙද්දි බලෙන් හරි උඹලව මේ ගෙයින් දොට්ට දානවා…” මුදලාලි මහත්තයා මෙය කියා අම්මා කිසිවක් කීමට පෙර නියර දිගේ යන්නට විය. ඔහු නොපෙනී යන තෙක් බලාගෙන සිටි අම්මා උරහිසේ වූ රෙද්දෙන් මුහුණ පිසිමින් අඩියට දෙකට නිවස තුලට අවා ය.

“අම්මේ මුදලාලි මහත්තයා මොනවද කිව්වේ? චිත්‍ර තරඟේ ගැන මොනවද කිව්වේ?” මම අම්මාගේ අතේ එල්ලෙමින් ඇගෙන් අසා සිටියෙමි.

“උඹට ඒවා ඕනෙ නෑනෙ. උඹ හෙට ඉස්කෝලෙ යන්නෑ.” මා එල්ලී සිටි අත ගසා දමමින් අම්මා තරහෙන් මෙන් කියා සිටියා ය.

“ඒත් අම්මේ ඇයි එහෙම…” මා කියන්නට සිටි දෙය අවසන් කිරීමට හැකි වූයේ නැත.

“ආයෙ එහෙම ඔය චිත්‍ර තරඟෙ ගැන මේ ගෙදර කතා කරනවා නෙමේ.” අම්මා කේන්තියෙන් ගුගුරා කුස්සිය තුලට යන්නට විය.