තත්පර 30ක් එහෙ මෙහෙ උනානම්

ටෙක්සාස් විශ්වවිද්‍යාලයේ මහාචාර්ය ෂෝන් ගුලික් සහ ලන්ඩනයේ ඉම්පීරියල් කොලේජ් විශ්වවිද්‍යාලයේ මහාචාර්ය මෝගන් යන දෙදෙනා එක්ව සිදු කරන ලද පරීක්ෂණයකින් ඉතාමත් කුතුහලය දක්වන කරුණක් සොයාගන්නා ලදි.

 ඩයිනෝසරයන් මිහිමතින් වඳවී යාමට හේතු වූ සැතපුම් නවයක් විශාල ග්‍රාහකය පෘතුවියට කඩා වැටුනේ මීට වසර මිලියන 66කට උඩදීය. මෙය පොලොවට පැමිණි වේගය පැයට කිලෝමීටර් 44,000ක් පමණ වන බව ගණන් බලා ඇති අතර මෙය පතිත වූයේ මෙක්සිකෝවේ යුටාකාන් අර්ධද්වීපයේ සැතපුම් 24ක් පමණ ඈත මුහුදේ ස්ථානයකය.

 මේ හේතුවෙන් විශ්කම්භය සැතපුම් 111ක් හා ගැඹුර සැතපුම් 20ක ආවාටයක් සෑදුනි. මේ පිපිරුම නිසාවෙන් ටොන් බිලියන 100ක පමණ පස්, දූලි හා අළු අහසට විසිවුනි. අඩි සියගණන් උස සුනාමි රළවල් ඇතිවිය. මෙහිදී සිදුවූ කම්පනයෙන් නිද්‍රාගතව තිබූ ගිනි කඳු පවා සක්‍රිය විය.

 මෙම ගැටුම සිදුවූ ස්ථානයේ නොගැඹුරු ජලයේ සල්ෆර් අති විශාල ප්‍රමාණයක් තිබී ඇත. මෙම ගැටුමෙන් අහසට විසි වූ සල්ෆර් මිශ්‍රිත දූලි වලාව වසර 10ක් පමණ අහස වසාගෙන සිටියේය. හිරු එළිය පොලොවට පතිත නොවීමෙන් හිම මිදෙන උෂ්ණත්වයට වඩා අඩු උෂ්ණත්වයක් ඇතිවී ශාක මියයන ලදි. ඉන්පසු ශාක භක්ෂකයින්ද ඊටත් පසු මාංශ භක්ෂකයින්ද මියයන ලදි. පනනල රැක ගත හැකි වූයේ කුඩා ජීවීන් කිහිපයකට පමණි. ඩයිනෝසරයන් ඇතුලු සත්වයන් හා ශාක ප්‍රජාවගෙන් 75%ක් පමණ මිහිමතින් තුරන් වන ලදි.

 මා ඉහත සදහන් කල කුතුහලය දනවන කරුණ නම් මෙම ගැටුම සිදුවූ කාලයයි. මෙම ග්‍රාහකය ගැටෙන්නට තත්පර 30ක් ප්‍රමාද වූවානම් එය වැටෙන්නේ ගැඹුරු පැසිෆික් සාගරයටයි. තව තත්පර 30ක් ඉක්මන්වූවානම් එය වැටෙන්නේ යුටාකාන් අර්ධද්වීපයට සැතපුම් 1000ක් පමණ ඈතින් පිහිටි ගැඹුරු අත්ලාන්තික් සාගරයටයි. මේ දෙකෙන් මොනයම් දෙයක් සුදු වූවානම් සුනාමි රල මඟින් ජීවීන් විශාල ප්‍රමාණයක් විනාශ වෙන්නට ඉඩ තිබුනත් සල්ෆර් මිශ්‍රිත අළු අහස වසාගන්නේ නැත. එසේ වූවානම් ඩයිනෝසරයන් වඳ වීමට ඉඩ නොතිබුනු අතර අදටත් ඩයිනෝසරයන් මිහිමත ජීවත් වීම දැකගන්නට හැකියාව ලැබෙන්නට තිබුනි.

මූලාශ්‍ර:
1) http://vidya-gaweshana.blogspot.com/?m=1

2) http://www.history.com/news/30-seconds-may-have-made-all-the-difference-for-dinosaurs